ده روز اقامت در بیت‌المقدس استقبال اصحاب از امیرالمؤمنینس
امیرالمؤمنینسدر مدت ده روز [۱۲۰۴]اقامت در (ایلیا = قدس) بر اجرای مفاد صلح‌نامه شخصاً نظارت کرده و از حیث اداره کردن، فلسطین را به دو استان تقسیم نموده [۱۲۰۵]و مرکز یک استان را قدس قرار داده و عَلقَمه بن مُجَزِّز را به استانداری آن جا منصوب می‌نماید و مرکز استان دیگر را شهر (رَمَله [۱۲۰۶]قرار داده و علقمه بن حکیم را به استانداری آن منصوب می‌کند و عمرو بن عاص و شُرَحبیل را به سمت فرماندهان نظامی برای سپاه مستقر در فلسطین منصوب [۱۲۰۷]می‌دارد و بقیه فرماندهان نظامی را به محل مأموریت خویش در جبهه شرقی و در جبهه شمالی باز می‌گرداند و ابوعبیده را در دمشق و حمص و خالد در قِنَّسرین مسئول اجرای دقیق مفاد صلح‌نامه‌ها و گسترش عدالت اسلامی قرار می‌دهد
و در آخر ربیع‌الاخر سال شانزدهم هجری، امیرالمؤمنینساز منطقه فلسطین به محل ستاد کل عملیات جنگ رهایی‌بخش (مدینه) برمی‌گردد و در خارج شهر از طرف همه اصحاب پیامبر جاستقبال باشکوهی از او به عمل می‌آید [۱۲۰۸]و شایسته است در روز برگشتن امیرالمؤمنینسبه مدینه صفحات تقویم زمان را ورق بزنیم و نتایج عملیات جنگ رهایی‌بخش را در این برهه از زمان ارزیابی نماییم. امروز یکی از روزهای آخر ربیع‌الاخر شانزدهم هجری است و فقط (دو سال و یازده ماه) از انتخاب عمر بن خطابسبرای خلافت اسلامی و امارت بر مؤمنین گذشته است، و در این مدت در رأس سپاه سی هزار نفری مسلمانان که کمتر از پادگان یک شهر از شهرهای بی‌شمار ایران و روم بود، و تجهیزات جنگی و بودجه کافی هم نداشتند ارتش‌های چند صد هزار نفری بسیار مجهز ایران و روم را، در بین‌النهرین و حواشی خلیج فارس و استان‌های جنوبی ایران و در تمام نقاط شام و فلسطین شکست داده، و در جبهه شرقی پرچم اسلام را بر پایتخت شاهنشاهی ایران و بر تمام شهرهای عراق و بر شهرهای عرب خلیج فارس (بحرین و دوبی و قطر و کویت فعلی) و بر استان‌های جنوب ایران، به اهتزاز درآورده، و در جبهه شمالی نیز پرچم اسلام را بر پایتخت دوم روم (انطاکیه) و بر (ایلیا = قدس) و تمام کشورهای شام و فلسطین (شامل شهرهای روسیه، اردن، لبنان و فلسطین فعلی) به اهتزاز درآورده است و علاوه بر استقرار نیروهای کافی در مناطق آزاد شده، در جهت تشکیل یک ارتش قدرتمند اسلامی به سعد بن ابی‌وقاص و قعقاع دستور داده که در پادگان‌های عظیم شهرهای نظامی و تازه‌ساخت بصره و کوفه چهار هزار اسب [۱۲۰۹]جنگی را خریداری و تربیت کرده و ده‌ها هزار جوان مسلمان را در این پادگان‌ها آموزش نظامی بدهند و استفاده از تمام اسلحه‌هایی که تا حال از ارتش‌های ایران و روم به غنیمت گرفته‌اند به همه سپاهیان اسلام تعلیم داده‌اند و یک ارتش بزرگ و آموزش دیده و مجهز در این دو پادگان در حال آماده‌باش به سر می‌برد که به محض صدور فرمان امیرالمؤمنینسنیروهایی را به جبهه شرقی اعزام می‌نماید و با قدرت رزمی بقیه استان‌های ایران را آزاد نماید و نیروها را نیز به جبهه شمالی اعزام و کشورهای مصر و تونس در قاره آفریقا را از سلطه امپراتوری روم آزاد نماید. آری جهان اسلام در چنین اوضاع و شرایطی است که ناگاه، از طرف ابوعبیده، فرمانده کل سپاه اسلام در جبهه شمال، نامه زیر، حاوی خبر هولناکی، به دست امیرالمؤمنینسمی‌رسد: «و بعد، هِرَقل در تماس‌های مخفیانه، مردمان شهرهای شام را به شورش علیه حاکمیت اسلام برانگیخته [۱۲۱۰]و به وسیله کشتی‌های غول‌پیکر سپاه عظیم و بی‌شماری را از اسکندریه به انطاکیه سوق داده و شاهزاده کنستانتین [۱۲۱۱]ولیعهد را در رأس این سپاه مأموریت داده تا با نیروی مجهز نظامی این شورش را رهبری نماید و هم اکنون سی هزار نفر سواره‌نظام منطقه (الجزیره) ستاد فرماندهی سپاه اسلام را در حمص محاصره نموده‌اند [۱۲۱۲]، و اگر در اسرع وقت نیروی امدادی به ما نرسد پادگان حمص سقوط کرده و تمام شهرهای شام مجدداً به تصرف امپراتوری باز می‌گردند».
[۱۲۰۴]ـ الفتوحات الاسلامیه، ص۵۴. [۱۲۰۵]ـ الکامل، ج۲، ص۵۰۱. [۱۲۰۶]ـ همان [۱۲۰۷]ـ همان [۱۲۰۸]ـ الفاروق عمر س، هیکل، ج۱، ص۲۶۳ و حیاة عمر س، شبلی، ص۲۰۷. توجه: در این دو مرجع گفته شده: «خبر موفقیت و پیروزی امیرالمؤمنین عمر فاروقسکه به علی مرتضیسو مسلمانان دیگر در مدینه رسید در خارج شهر استقبال باشکوهی از او به عمل آوردند». [۱۲۰۹]ـ الکامل، ج۲، ص۵۳۰ و طبری، ج۵، ص۱۸۵۶ و الفتوحات الاسلامیه، ص۶۰. [۱۲۱۰]ـ البدایه و النهایه، ج۷، ص۷۵ و الکامل، ج۲، ص۵۳۰ و تاریخ طبری، ج۵، ص۱۸۵۶. [۱۲۱۱]ـ این مطلب در الفاروق عمر س، هیکل، ج۱، ص۲۶۶ بیان گردیده و معلوم می‌شود که از تاریخ روم استفاده شده است. [۱۲۱۲]ـ البدایه و النهایه، ج۷، ص۷۵ و الکامل، ج۲، ص۵۳۰ و تاریخ طبری، ج۵، ص۱۸۵۶.