فریاد قهرآمیز امیرالمؤمنینساز مرکز!
من تعجب میکنم که آزاد کردن مصر این قدر به طول انجامیده است! هیچ میدانی که دو سال است تو در آن سرزمین هستی؟ و علت این که تو این قدر کوتاه آمدهای این است که در روحیه تو تحولی ایجاد گشته و به لذایذ زندگی و خوشیهای جهان، تمایل زیادی پیدا کردهای! و از همین راه آرزوی دشمنان را برآوردهای! خدای متعال هیچ قومی را جز با صدق نیت و پاکی درون یاری نمیدهد و آیا آن چهار نفری که به کمک تو فرستادم و هر یک را معادل یک هزار مرد جنگی به شمار آوردم، آنها در چه حالی هستند؟ آیا لذایذ زندگی و زرق و برق و زیباییهای مصر آنها را نیز فریب داده است؟! و اینک به تو دستور میدهم که از همین لحظه تمام سپاهیان خود را از اطراف جمع کرده و در یک خطابه دلانگیز همه آنها را برای از جانگذشتگی و جهاد در راه خدا آماده کنید [۱۵۲۹]و بلافاصله صفوف سپاه را تنظیم و آن چهار تن را در پیشاپیش سپاه قرار دهید [۱۵۳۰]و آن چنان نظم و هماهنگی را در حرکت و تهاجم سپاه به وجود بیاورید که به صورت کوهی از قدرت در یک زمان واحد بر سر دشمن فرود آیند و به تو دستور میدهم که صفبندی سپاه را در روز جمعه انجام دهید و درست در لحظه زوال خورشید و لحظه آغاز نماز جمعههای مسلمانان، فرمان حمله را صادر کنید، زیرا در آن لحظه است که دروازه رحمتهای خدا باز میگردند و راز و نیاز بندگان با خدای خویش آغاز و دعاها قبول میشوند [۱۵۳۱]».
عمرو بن عاص، پس از رسیدن این نامه در حالی که از توبیخ صریح و تهدید تلویحی امیرالمؤمنینسدر رعب و نگرانی است، سعی میکند با حسن اجرای این فرمان، خشم و خروش امیرالمؤمنینسرا تا حدی فرونشاند و سریعاً سپاه را جمع و در روز جمعه ساعتها قبل از ظهر همه آنها را در قرارگاه روبروی دروازههای اسکندریه در حالت آمادهباش قرار میدهد [۱۵۳۲]، و پس از آن که چند نفر قاری آیههای جهاد را تلاوت میکنند، عمرو بن عاص با یک خطابه بلیغ و شورانگیز، امواج [۱۵۳۳]ایمان و حماسههای دینی و غیرتهای عقیدتی را در دلهای آنان به حرکت درمیآورد سپس با خواندن دو رکعت [۱۵۳۴]نماز به شکل دستهجمعی دلهای آنها را با یکدیگر گره زده و به خدا پیوند میدهد، آن گاه تمام ستونها را تنظیم و صفبندی نموده، و چهار نفر سفارشی امیرالمؤمنینسرا (عُباده بن صامت [۱۵۳۵]و زبیر بن عوام و مقداد بن اَسود، و مسلمه بن مخلد) در پیشاپیش تمام صفها قرار میدهد و در همین لحظه که خورشید از خط زوال تجاوز کرده است،
[۱۵۲۹]ـ الفتوحات الاسلامیه، ص۷۸ و ۷۹ و الفاروق عمر، ج۲، ص۲۰۴ و حیاة عمر، ص۳۳۶. [۱۵۳۰]ـ الفتوحات الاسلامیه، ص۷۹ و الفاروق عمر، ج۲، ص۲۰۵ و حیاة عمر، ص۳۳۶. [۱۵۳۱]ـ همان [۱۵۳۲]ـ الفتوحات الاسلامیه، ص۷۹ و الفاروق عمر، ج۲، ص۲۰۶ و حیاة عمر، ص۳۳۷. [۱۵۳۳]ـ همان [۱۵۳۴]ـ الفاروق عمر، ج۲، ص۲۰۶ و حیاة عمر، ص۳۳۶. [۱۵۳۵]ـ حیاة عمر، ص۳۳۶ طبق همین دو مرجع عمرو بن عاص بعد از مشورت با عمر و مسلمه بن مخلد پرچم را به دست عباده بن صامت داده و عباده در اثنای حمله به اسکندریه در جلو سپاه اسلام بوده است.