سعد بن وقاص در کاخ شاهنشاهی ایران
سعد همراه بخشی از سپاهیان وارد کاخ شاهنشاهی ایران می‌گردد. مداین، عروس شهرهای جهان و کاخ شاهنشاهی، عروس کاخ‌های مداین است، کاخ شاهنشاهی در وسط باغ بزرگی سر به آسمان ساییده است، که با درختان بلند و همیشه خرم [۱۰۲۲]، و گل‌های رنگارنگ و باغچه‌ها و حوض‌های مرمری که از میان آن‌ها، فواره‌ها به آسمان قد می‌کشند زینت یافته است و هوای لطیف فضای آن بوی نرگس را، چون رایحه جوانی، در آن جا متموج ساخته، و غرور و شادمانی را با هم در بینندگان به وجود می‌آورد. کاخ شاهنشاهی و متعلقات آن، زمینی را به مساحت سیصد گز عرض و چهارصد گز طول پوشانیده است و در این مساحت چندین ساختمان مجلل دیده می‌شوند و از همه مجلل‌تر (طاق کسری) است که به فاصله صد متر از شرق او عمارتی باشکوه و مجلل واقع است و در سمت جنوب آن عمارت مجلل‌تری که به (حریم کسری) موسوم است. قصر شاهنشاهی یا تخت خسرو (طاق کسری [۱۰۲۳]نمای شش‌اشکوبی دارد، از مرمر سفید و در دوسوی آن طاق بیضی شکلی قرار دارد، و گلدسته‌های آن به سبک قصرهای قیصران روم بر سقف آن قرار گرفته است و با ارتفاع بیست و هشت گز و اندی بر بالای دوازده ستون مرمر باشکوه و باابهت در میان عمارت‌های باغ سر به آسمان ساییده است و حجاری‌ها و تزئیناتی که در سنگ‌های سفید پیشانی این کاخ دیده می‌شوند نظر بینندگان را از درخت‌ها و گل‌های باغ می‌رباید و به خود متوجه می‌نماید [۱۰۲۴].
[۱۰۲۲]ـ این توصیف را از کتاب پیامبر جبارگاه انوشیروان، ص۲ تا ۴ تألیف زین‌العابدین رهنما نقل کرده‌ایم. [۱۰۲۳]ـ همان [۱۰۲۴]ـ همان