به سوی انطاکیه شهر خاطره‌ها و قداست‌ها
انطاکیه [۹۶۱]یک شهر بسیار مهم تاریخی و مذهبی است که سیصد و هفت سال قبل از میلاد مسیح، به فرمان سلوکوس، امپراتور روم بنا گردیده و مدت‌ها پایتخت سلوکوس‌ها بوده است [۹۶۲]و موزه‌ها و بناهای قدیمی و آثار تاریخی، بر اهمیت این شهر افزوده است، و آن چه بیش از هر چیز دیگر اهمیت جهانی و بین‌المللی را به این شهر داده است این است که اهالی این شهر قبل از تمام مردم جهان به ندای مسیح÷لبیک گفته‌اند [۹۶۳]و قبل از تمام شهرهای جهان نام مسیحی را یافته و پایگاه (تبشیر) و نشر مسیحیت را پی‌ریزی نموده‌اند و تمام پایگاه‌های نشر مسیحیت و از جمله پایگاه (رم = واتیکان) از این پایگاه منشعب گشته‌اند، زیرا مدتی بعد از عیسی÷، قدیس پُطُرس [۹۶۴]، اجداد و مردمان قدیم این شهر را به دین عیسی هدایت کرده است، و هم چنین قدیس بَرْنابا مدتی در این شهر اقامت داشته است و شاگردان و پیروانی را پرورش داده است و این شهر را یک مرکز بسیار مهم توسعه و رشد عقاید مسیحیت قرار داده‌اند و در نیمه اخیر قرن سوم میلادی ده اجتماع و کنفرانس بزرگ پیشوایان کلیسا در این شهر منعقد گردیده است [۹۶۵]، و در تفکر تمام مسیحیان جهان جز قدس (ایلیا) هیچ شهری از انطاکیه مقدس‌تر و خاطره‌انگیزتر وجود ندارد، و همین سوابق تاریخی و قداست مذهبی موجب گردیده است که امپراتوری روم این شهر را پایتخت دوم خویش قرار دهد و در عمران و آبادی و ایجاد میدان‌ها و تفرج‌گاه‌ها و اماکن رفاه این شهر تا آن جا بکوشد که یک صد هزار نفر سکنه [۹۶۶]اصلی با این همه میهمانان و زوار و جهانگردان شرقی و غربی در کمال رفاه و آسایش در این شهر زندگی کنند [۹۶۷]، و هراکلیوس (هِرَقل) نیز هر چند در جهت نمایش دادن قدرت نظامی خویش، این شهر را از حیث استحکامات نظامی به دژ نفوذناپذیری مبدل کرده و مقتدرترین پادگان‌های ارتش روم را در این شهر مستقر نموده است و پس از آزاد شدن دمشق از حمص به این شهر پناه آورده است اما شخصاً هراسناک و جنگ دفاعی سپاه روم را در برابر سپاه اسلام رهبری نمی‌کند و امیرالمؤمنینسنیز در مدینه به وسیله شترسواران سریع و بیابان‌پیما برای آزاد کردن این شهر همواره با فرمانده کل سپاه در تماس است و ضمن ارسال پیام‌های سری و سفارش تاکتیک‌های ویژه نشان می‌دهد که پیروزی [۹۶۸]سپاه اسلام در آزاد کردن انطاکیه به اندازه پیروزی سپاه اسلام در جنگ قادسیه و در آزاد کردن قدس (ایلیا) در نظر او مهم است، و ابوعبیده تصمیم می‌گیرد که در چند لحظه دیگر، با استفاده از کند و طناب و قلاب و ساختن نردبان‌های فوری، تعدادی از جنگاوران سپاه خود را بر فراز دیوار بلند حصار شهر فرستاده تا از آن سو به داخل شهر نفوذ کنند و با یک حالتی از جان‌گذشتگی و فداکاری دروازه‌ها را بر روی سپاه اسلام باز کنند، اما ناگاه ابوعبیده می‌بیند که دروازه‌های شهر باز گردیده و نیروهای مسلح رومی سیل‌آسا به سپاه اسلام حمله می‌کنند [۹۶۹]،
[۹۶۱]ـ معجم البلدان، یاقوت حموی کلمه انطاکیه و الفاروق عمر، هیکل، ج۱، ص۲۳۵ و ۲۳۶ و فرهنگ عمید و (ابوبکر س)، ص۲۳۲. توجه: انطاکیه بدون تشدید یاء است (معجم البلدان) [۹۶۲]ـ همان [۹۶۳]ـ همان [۹۶۴]ـ همان [۹۶۵]ـ همان [۹۶۶]ـ الفاروق عمر، هیکل، ج۱، ص۲۳۶. [۹۶۷]ـ معجم البلدان یاقوت حموی، کلمه (انطاکیه) و همین مرجع نوشته طبق توضیح بطلمیوس طول جغرافیایی انطاکیه ۹۶ درجه و عرض شمالی آن ۳۵ درجه و ۳۰ دقیقه است. [۹۶۸]ـ الفاروق عمر، هیکل، ج۱، ص۲۳۶ و حیاة عمر، شبلی، ص۱۸۶ و ۱۸۷. [۹۶۹]ـ الفاروق عمر، هیکل، ج۱، ص۲۳۶ و الکامل، ابن اثیر، ج۲، ص۴۵۹.