به چه علت در زمان ابوبکرسبه تنظیم حکومت نپرداختند:
کمی فرصت به ابوبکر اجازه نداد که بر این اساس نظام حکومت را در شهرهایی که مسلمانان در زمان او فتح کرده بودند برقرار سازد. خالد بن ولید اهالی شهرهای مفتوحه عراق را در اداره امور آن نواحی آزاد گذاشته بود، در عین حال مسلمانان سیاست دولت و توجیه شؤون عامه را حفظ میکردند. و این امر نظام حکومت نبود، بلکه ضرورتی بود که در هنگامی که جنگ بین مسلمانان و فرس جریان داشت نقشههای جنگی آن را ایجاب میکرد و فرمانروایی در دست فرماندهی نظامی بود.
وضع شام نیز به هنگام فتح مثل وضع عراق بود. اساس حکومت شورایی در میان ملتهایی که مسلمانان آن را فتح کرده بودند تازگی داشت، همانگونه که اسلام در میان ادیانی که شبه جزیره را احاطه کرده بودند تازگی داشت. پیش از اسلام حکومت مطلقه جریان داشت، راهبان و کاهنان و دیگر رجال دینی نیز این حکومت مطلقه را تأیید میکردند و به صاحبان آن قدرت تقدس دهشتناکی میبخشیدند که دلها را به لرزه درمیآورد و مردم در برابر آن به سجده میافتادند.
از این رو چون مردم دیدند که این حکومت جدید بر انصاف و عدالت استوار است و خواهان اعمال اراده ملت در حدود اوامر و نواهی خدا میباشد، بدان روی آوردند و از مسلمانان استقبال نمودند، این اقبال و استقبال آنها یکی از عوامل پیروزی بود که خداوند بر مسلمین ارزانی داشت، تا اینکه امپراطوری آنان در مدت کمی تشکیل یافته جانشین امپراطوری روم و فارس گردد و از حدود سرزمینهای آن دو امپراطوری گذشته شرقاً به هند و غرباً به شمال آفریقا محدود گردد و در هرجا که منتشر شود درفش حق و عدالت و ایمان راستین را برافرازد و مبادی آزادی و برادری و مساوات را در عالیترین و شایستهترین تصویر انسانیت تثبیت نماید.