تأثیر اسلام در پیشرفت ضمیر انسانی:
و ما با کمال خوشحالی قدم‌هایی را که ضمیر انسانی در راه پیشرفت از مرحله کودکی به مرحله جوانی برمی‌دارد ثبت می‌کنیم، کوتاهی و اضطراب این قدم‌ها ما را از این کار باز نمی‌دارد. اسلام در این پیشرفت بزرگترین اثر را داشته است، و این تأثیر اسلام کماکان بعدها نیز ادامه خواهد یافت تا روزی که فرمان پروردگار تو تکمیل گردد و مردم عالم در مشرق و مغرب به مثل اعلی ایمان آوردند.
در این موقع که من در حال ثبت این مطلبم خوشحالم که به مناسبت سخنی از برناردشاوانگیسی نویسنده نامدار را در تأیید رأی خودم نقل کنم که گفته است: «دین محمد همیشه مورد تعظیم و تقدیر من است، زیرا این دین یک زندگی تعجب‌آوری را در بر دارد، طوری که برای من روشن شده دین محمد تنها دینی است که دارای ملکه‌ای است که اطوار مختلفه حیات را هضم می‌کند و تنها دینی است که هر گروه از مردم می‌تواند به سوی آن کشیده شود.
شکی نیست که جهان برای اخبار احوال مردان بزرگ ارزش زیادی قایل است. پیشتر خبر داده بودند که دین محمد فردا در اروپا پذیرفته خواهد شد و این دین هم اکنون در اروپا پذیرفته شده است.
مردان اکلیروس در قرون وسطی تعمد داشتند که اسلام را در زشت‌ترین و سیاه‌ترین تصویرها نشان دهند، این کار یا از روی نادانی صورت می‌گرفت یا از روی تعصب پلید. در واقع آنان در انکار محمد جو دین او راه افراط در پیش گرفته و محمدجرا دشمن مسیح تلقی می‌کردند. ولی من واجب می‌دانم که محمد را نجات‌دهنده انسانیت بدانم. و معتقدم که مردی چون او هرگاه رهبری جهان نوین را به عهده می‌گرفت در حل مشکلاتش پیروز می‌شد و صلح و سعادت را در جهان برقرار می‌ساخت که دنیای امروز به داشتن این دو نیاز مبرم دارد!
بسیاری از قوم من و اهل اروپا در حال حاضر دین محمد را پذیرفته‌اند. و این امر ما را قادر می‌سازد که بگوییم تحول اروپا به سوی اسلام آغاز شده است» [۴٩].
[۴٩] کلمات برناردشاو از مجله نورالإسلام شماره ۴۰ صفحه ۵٧۲۰ سال ۱۳۵۲ هجری اخذ شده است.