زندگانی ابوبکر صدیق رضی الله عنه

فهرست کتاب

نقد این نظریه و استدلال بر این که قرآن در زمان رسول به ترتیب سوره‌ها جمع شده است:

نقد این نظریه و استدلال بر این که قرآن در زمان رسول به ترتیب سوره‌ها جمع شده است:

مستشرقین در بیان نظریات خود در مورد جمع قرآن به قول ابوبکر استناد می‌کنند که گفت: «چگونه کاری را بکنم که رسول خدا نکرده است». و آنان در استنباط معنی این عبارت ابوبکر به خطا رفته‌اند، به گمان آنان آیات قرآنی از زمان نزول به صورت پراکنده بوده تا اینکه در زمان خلیفه اول و سپس خلیفه سوم جمع گردیده است. آنچه که در آن شک و تردید نیست، این است که آیات قرآن از زمان رسول به اشاره آن حضرت به شکل سوره‌ها جمع گردیده و مالک می‌گفت: «قرآن به همان شکل و ترتیبی که از رسول خدا شنیده‌اند تألیف و ترتیب یافته است».

عبدالله بن مسعودسمی‌گفت: «از زبان رسول خدا هفتادوچند سوره را شنیدم و در نزد رسول خدا از سوره بقره تا این آیه را خواندم که می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِينَ ٢٢٢[البقرة: ۲۲۲] «به راستى خداوند توبه کنندگان و پاک شوندگان را دوست مى‏دارد».

زید بن ثابتستمام قرآن را در نزد رسول خدا خوانده. در مسلم و بخاری از انس بن مالکسنقل شده که گفته است: «در زمان رسول چهار نفر از اصحاب رسول قرآن را جمع کردند که هر چهار نفر از انصار بودند: ابی بن کعب، معاذ بن جبل، زید بن ثابت، و ابوزید».

مقصود از گفته انسسآن نیست که فقط این چهار نفر بودند که در عهد رسول قرآن را حفظ کرده بودند ولاغیر.

قرطبی می‌گوید: «به طریق تواتر ثابت شده که عثمان و علی و تمیم‌داری و عباده بن صامت و عبدالله بن عمرو بن عاص شقرآن را جمع کرده‌اند. و قول انس که گفته: قرآن را غیر این چهار نفر جمع نکرده احتمال می‌دهد که او قرآن را جمع نکرده، بلکه او سوای این جماعت قرآن را نزد رسول خدا فرا گرفته باشد، زیرا اکثر حفاظ قرآن قسمتی از قرآن را از رسول خدا و قسمت دیگر را از دیگران یاد گرفتند. روایات عدیده مشعر بر این است که ائمه چهارگانه به سبب تقدم‌شان در اسلام و حرمتی که در نزد پیغمبر داشتند از زمان رسول خدا قرآن را جمع کردند».

روایات پیشین متواتر است بر اینکه رسول خدا هرسال یک بار قرآن را بر جبرئیل می‌خواند، در سال وفاتش دو بار آن را نزد جبرئیل قرائت کرد. و از این عرضه قرآن به جبرئیل در سال وفات رسول بود که عبدالله بن عباس به آیه‌های منسوخه و تبدیل شده پی برد. آنچه در سیرت نبی آمده است روایات پیش را تأیید می‌کند.