زندگانی ابوبکر صدیق رضی الله عنه

کسانی که در اختلاف قرائات خود رسول خدا را حکم ساختند:

بخاری و مسلم و دیگران از عمر بن خطابسروایت کرده‌اند که گفت: «شنیدم که هشام بن حکیم سوره فرقان را بر خلاف من قرائت می‌کرد، در حالی که رسول خدا به من چنین یاد داده بود، نزدیک بود که بر او حمله کنم سپس او را مهلت دادم تا از خواندن فارغ شد، او را در عبایش پیچیدم و به نزد رسول خدا بردم و گفتم: یا رسول الله من شنیدم که این سوره فرقان را برخلاف آنچه به من آموخته‌ای می‌خواند.

رسول خدا فرمود: او را رها کن، به او فرمود بخواند، با همان قرائتی که من از او شنیده بودم خواند، رسول خدا فرمود: «اینچنین نازل شده است، این قرآن بر هفت حرف نازل شده به هر لغتی که آسانتر است بخوانید».

قرطبی قصه ابی بن کعب را نیز علاوه کرده است به این شرح که ابی در مسجد دو نفر را دید که در نماز آیاتی را می‌خواندند، گوش کرد دید که قرائت هریک مخالف دیگری و قرائت هردو نیز با قرائت او اختلاف داشت، هردو را نزد رسول خدا برد، و آن حضرت صحت قرائت هرسه نفر را تأیید کرد.

ابی گفت: «در دلم مقداری تکذیب ولی نه به اندازه زمان جاهلیت راه یافت. چون پیغمبر دریافت که مقداری ریبت و شبهت به دلم راه یافت، به سینه‌ام زد، چنانکه غرق عرق شدم، گویی از ترس به سوی خدا می‌نگریستم، رسول فرمود: ای ابی، به سوی من فرستاده شد که قرآن را بر یک حرف بخوان، من درخواست کردم که بر امت من آسان بگیرد، بار دیگر فرستاده شد که بر دو حرف بخوان، بار دیگر درخواست کردم که بر امت من آسان گرفته شود. باز بار سوم جواب داد که بر هفت حرف بخوان».

در عهد رسول خدا جدر نوشتن و حفظ بعضی الفاظ قرآن اختلاف ایجاد شد. ابن ابی داود در کتاب مصاحف روایت کرده که عمر بن خطاب چنین می‌خواند: «صراط من أنعمت عليهم غير المغضوب عليهم وغير الضالين»در حالی که دیگران چنین می‌خواندند: ﴿صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ ٧﴾همچنین می‌خواند: «الم. الله لا إله إلا هو القيام»به جای «القَيُّوم».

علی بن ابی طالبسچنین می‌خواند: «آمن الرسول بما أنزل إليه وآمن المؤمنون كل آمن بالله»به جای ﴿ءَامَنَ ٱلرَّسُولُ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مِن رَّبِّهِۦ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَۚ كُلٌّ ءَامَنَ بِٱللَّهِ﴾[البقرة: ۲۸۵] و ابی بن کعب چنین می‌خواند: «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآَتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً»و ابی بن کعبسکه قرآن را جمع کرده نصوصی را اثبات کرده که در بعضی الفاظ با قرآن عثمان اختلاف دارد، از آنجمله «فصيام ثلاثة أيام متتابعات»در باره کفاره سوگند به جای ﴿فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ ثَلَٰثَةِ أَيَّامٖۚ ذَٰلِكَ كَفَّٰرَةُ أَيۡمَٰنِكُمۡ إِذَا حَلَفۡتُمۡۚ وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ﴾[المائدة:۸٩] قرائت و قرآن عبدالله بن مسعود همانند قرائت و قرآن ابی بن کعب بود.

آورده‌اند که عبدالله بن مسعودسسورۀ والعصر را چنین می‌خواند: «والعصر إن الإنسان لفي خسر، وإنه فيه إلى آخر الدهر، إلا الذين آمنوا وعملوا الصالحات وتواصوا بالصبر» كه «وإنه فيه إلى آخر الدهر»را اضافه و «تواصوا بالحق»را پیش از «وتواصوا بالصبر»حذف می‌نمود، همانگونه که در مصحف عثمانسنیز چنین بود. همو می‌خواند: «إن الله لا يظلم مثقال نملة»به جای ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖۖ﴾[النساء: ۴۰] «بى گمان خداوند هموزن ذره‏اى ستم نمى‏کند»و نیز می‌خواند: «وتزودوا وخير الزاد التقوى»به جای ﴿وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيۡرَ ٱلزَّادِ ٱلتَّقۡوَىٰ﴾[البقرة: ۱٩٧] «و ره توشه، پرهیزگارى است».

ابن ابی داود شرح این اختلافات لفظی را آورده و آن‌ها را به اصحاب رسول من جمله عائشه ام المؤمنین نسبت داده شده است.