شرح عقیده طحاویه

فهرست کتاب

تألیفات او

تألیفات او

کتاب‌های شرح حال تعدادی از تألیفاتش را آورده‎اند، برخی از تألیفاتش به قرار زیر است:

١- همین شرح گرانبها که در بردارنده‌ی بحث‌ها و بررسی‎های دقیق و عمیق، و تحقیقات بدیع و محکم در عقیده اسلامی بر اساس منهج سلف صالح است.

٢- کتاب «التنبیه علی مشکلات الهدایة». سخاوی و دیگران آن را گفته‎اند و ما به آن دسترسی نداشتیم. کتاب «الهدایة» از جمله کتاب‌های معتبر و معتمد حنفی‎هاست. مؤلف آن، امام و فقیه، نظّار علی بن ابی بکر فَرغانی مَرغینانی، متوفای سال ٥٩٣ هجری قمری می‌باشد. چندین نفر از دانشمندان، کتاب «الهدایة» را شرح نموده‎اند که بهترین و زیباترین شرح، «فتح القدیر» اثر کمال ابن همام است. کتاب فتح القدیر در مصر چاپ شده، و امام و حافظ جمال‎الدین ابومحمد عبدالله بن یوسف حنفی مذهب، و زیلعی متوفای سال ٧٦٢ هجری قمری احادیث آن را در کتابی بزرگ و قطور تخریج نموده است. این کتاب در چهار جلد با عنایت مجلس علمی در سال ١٣٥٧ هجری قمری در مصر چاپ شد.

٣- رساله‎ای که در بردارنده پاسخ به برخی مسائل فقهی از قبیل «صحت اقتدا به کسی که مذهبش با مذهب مقتدی فرق می‎کند» و «حکم چهار زانو نشستن پس از خواندن نماز جمعه» این رساله در کتابخانه «تطوان» از شهرهای مراکش، موجود است و در کتابخانه استاد بزرگوار حماد انصاری در مدینه منوره، نسخه‎های عکس‎داری به شماره ٢٨٠ وجود دارد.

در صفحه‌ی عنوان این رساله آمده است: این تعلیق دقیق و محکمی است که در بردارنده «صحت اقتدا به کسی که مذهبش با مذهب مقتدی فرق می‎کند»، «حکم چهار زانو نشستن پس از خواندن نماز جمعه» و «حکم آب وضویی که به لباس برخورد کرده» می‎باشد، تألیف استاد علامه برحق و محقق، علی بن علی بن محمد بن محمد بن ابی العزّ حنفی  /. او خیلی خوب نوشته وآنچه را نگاشته، مفید و سودمند است.

٤- «النور اللامع في ما يعمل به في الجامع». منظور مسجد جامع اموی است. ما به این کتاب دسترسی نیافتیم.

٥- «الاتباع» این کتاب دو بار چاپ شده: بار اول در لاهور پاکستان به سال ١٤٠١هجری قمری، و بار دوم در عمّان به سال ١٤٠٥ هجری قمری.

این کتاب، ردّی است بر رساله‎ای که هم عصرش، اکمل الدین محمد بن محمود بن احمد حنفی متوفای سال ٧٨٦ هجری قمری تألیف نموده که در آن تقلید مذهب ابوحنیفه  / را ترجیح داده و دیگران را به آن تشویق و ترغیب نموده است. ابن ابی العزّ مطالب مبهم و مشکلی را در این کتاب دید و دوست داشت از ترس تفرقه مذموم و پیروی از هواهای نفسانی، آنها را گوشزد نماید و در این ردّ، خیلی موفق بود.

وی در این ردّ به روش علمی برخورد نموده که از ادب و نزاکت، حجت قوی، آزاداندیشی، سعه صدر، دور از تعصب مذموم، و با رغبتی گیرا و جذاب در به دست آوردن دل‌ها و از بین بردن موانع خبر می‎دهد.