شرح عقیده طحاویه

فهرست کتاب

نوع اول ـ کلمات تکوینی

نوع اول ـ کلمات تکوینی

کلمات تکوینی خدا، همان است که پیامبر  ج در این فرموده‌اش بدان پناه برده است: «أعوذ بکلمات الله التّامّات الّتي لا يجاوزهنّ[١٣٠٥] برٌّ ولا فاجرٌ»[١٣٠٦] «پناه می‌برم به کلمات کامل خداوند که هیچ نیکوکار و بدکاری از آن تجاوز نمی‌کنند». همچنین در آیات زیر کلمات تکوینی خداوند آمده است:

﴿إِنَّمَآ أَمۡرُهُۥٓ إِذَآ أَرَادَ شَيۡ‍ًٔا أَن يَقُولَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ٨٢[يس: ٨٢]

«فرمان او هرگاه چیزی را اراده کند، تنها این است که به آن بگوید: باش، پس می‌شود».

در جای دیگری می‌فرماید:

﴿وَتَمَّتۡ كَلِمَتُ[١٣٠٧] رَبِّكَ صِدۡقٗا وَعَدۡلٗاۚ لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ١١٥[الأنعام: ١١٥]

«و سخن پروردگارت از لحاظ صدق و عدل تمام و کمال است، و کلمات او را تغییردهنده‌ای نیست».

همه هستی و سایر امور خارق‌العاده زیر این کلمات تکوینی قرار می‌گیرند.

[١٣٠٥]- در اصل نسخه‌های خطی، «لایتجاوزهن» آمده و آنچه که در بالا ذکر شده براساس کتاب‌های حدیثی می‌باشد.

[١٣٠٦]- حدیثی صحیح است، که تخریج آن از پیش گذشت.

[١٣٠٧]- در اصل نسخه‌های خطی، «کلمات» به صورت جمع آمده است، که این براساس قرائت ابوعمرو، نافع، ابن کثیر و ابن عامر می‌باشد و عاصم و حمزه و کسائی و یعقوب، «کلمة» به صورت مفرد قرائت نموده‌اند. نگا: «الکشف عن وجوه‌القراءات»، ١/٤٤٧؛ «حجة القراءات»، ص ٢٦٨؛ و «زادالمسیر»، ٣/١١٠.