شرح عقیده طحاویه

فهرست کتاب

قرآن کلام خدا مخلوق نیست

قرآن کلام خدا مخلوق نیست

قوله: «وإنَّ القُرآنَ کَلَامُ اللهِ، مِنهَ بَدا بِلاکَيفيةٍ قَولاً، وأنزَلَهُ عَلی رَسُولِهِ وَحياً، وصَدَّقَهَ المؤمِنُونَ عَلی ذلك حقّاً، وأيَقنُوا أنّه کلامُ اللهِ تعالی بِالحقَيقةِ، لَيسَ بِمَخلوقٍ کَکلامِ البرّيةِ. فَمن سَمِعَهُ، فَزعَمَ أنَّهُ کَلامُ البَشَرِ، فَقَد کَفَرَ، وقَد ذَمَّهُ اللهُ و عابَهُ، وأوعَدَهُ بِسَقَرَ، حَيثُ قَالَ تعالی: ﴿سَأُصۡلِيهِ سَقَرَ٢٦[المدثر: ٢٦]. فلمّا أوعَدَ اللهُ بِسَقَرَ لِمَن قَالَ: ﴿إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا قَوۡلُ ٱلۡبَشَرِ٢٥[المدثر: ٢٥]. عَلِمنَا وأيقنا أنّهُ قَولُ خَالِقِ البَشَرِ، ولاَ يُشبِهُ قَولَ البَشَرِ».

ترجمه: «همانا قرآن،کلام خداست. از خدا سر زده بدون آنکه قولاً کیفیت آن معلوم باشد و از طریق وحی بر رسولش نازل کرده، و مؤمنان حقیقتاً آن را تصدیق نموده‌اند و یقین حاصل کردند که آن حقیقتاً کلام خداست و همچون کلام مخلوقات، مخلوق نیست. پس هر کس آن را بشنود و گمان کند کلام بشر است، کفر ورزیده، و خداوند چنین فردی را مذمت و نکوهش کرده، بر او خرده گرفته و او را به دوزخ تهدید نموده است؛ آنجا که می‌فرماید: ﴿سَأُصۡلِيهِ سَقَرَ٢٦[المدثر: ٢٦] «زودا که او را به دوزخ در آورم». پس از آنجا که خداوند کسی را به دوزخ تهدید نموده که می‌گوید: ﴿إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا قَوۡلُ ٱلۡبَشَرِ٢٥[المدثر: ٢٥] «این نیست مگر سخن آدمی» می‌دانیم و یقین داریم که این قرآن، سخن خالق بشر است و شبیه سخن بشر نیست»

شرح عبارت: این قاعده‌ای عظیم و اصلی بزرگ از اصول دین است که گروه‌های زیادی از مردم در آن به بیراهه رفته‌اند. و این سخنی که طحاوی  / نقل کرده، حقّی است که ادله زیادی از قرآن و سنت برای کسی که در آن دو تأمل می‌کند، بر آن دلالت دارد و فطرت سالمی که با شبهات و شک و تردیدها و آرای باطل تغییر نکرده باشد، بر آن گواهی می‌دهد.