شرح عقیده طحاویه

فهرست کتاب

عذاب قبر دو نوع است

عذاب قبر دو نوع است

آیا عذاب قبر همیشگی است یا قطع می‌شود؟[٩٩٥] در پاسخ به این سؤال باید گفت که عذاب قبر دو نوع است:

نوع اول ـ برخی از عذاب قبر دایمی و همیشگی است همچنان که خداوند متعال می‌فرماید:

﴿ٱلنَّارُ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا غُدُوّٗا وَعَشِيّٗاۚ وَيَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ أَدۡخِلُوٓاْ ءَالَ فِرۡعَوۡنَ أَشَدَّ ٱلۡعَذَابِ٤٦[غافر: ٤٦]

«هر صبح و شام بر آتش عرضه می‌شوند، و روزی که رستاخیز برپا شود [فرمان می‌رسد که:] فرعونیان را در سخت‌ترین عذاب داخل کنید».

همچنین در حدیث براء بن عازب راجع به قصه شخص کافر آمده است: «ثم يفتح له بابٌ إلی النّار، فينظر إلی مقعده فيها حتی تقوم السّاعة»[٩٩٦] «سپس دروازه‌ای به جهنم برای او باز می‌شود، پس او به جای خود در جهنم نگاه می‌کند تا اینکه قیامت برپا می‌شود». امام احمد در برخی از طرق حدیث آن را روایت کرده است.

نوع دوم ـ برخی از عذاب قبر برای مدتی است و سپس قطع می‌شود. این هم عذاب برخی از گناهکارانی است که جرایم و گناهانشان سبک است، پس به تناسب گناهشان عذاب داده می‌شوند و سپس از عذابشان کاسته می‌شود، همچنان که در پاک‌کننده‌های ده‌گانه ذکر آن رفت.

[٩٩٥]- نگا: «الروح»، صفحات ١٢٣-١٢٥.

[٩٩٦]- احمد در مسند خود، ٤/٢٩٥-٢٩٦ و دیگران آن را روایت کرده‌اند. این حدیث صحیح است.