فقه جامع بانوان

۱۱- لاشه مردار

منظور از آن حیوانی است که بدون ذبح شرعی مرده باشد. اعضای جدا شده از حیوان زنده نیز همین حکم را دارد و حرام است به دلیل قول خدای متعال که می‌فرماید:

﴿حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ﴾[المائدة: ۳].

از ابوواقد لیثی سروایت شده که: پیامبرخدا صفرمود: «اعضای قطع شده از حیوان زنده حکم مردار را دارد». (روایت ابوداود و ترمذی).

و گفته است: اهل علم چنین عمل کرده و می‌کنند.

از حکم فوق چند نوع استثناء می‌گردد:

(أ) مردار ملخ و ماهی. این دو، پاک می‌باشند به دلیل قول پیامبرخداصکه درباره دریا فرموده است که: «آب دریا پاک کننده و مردارش حلال است».

(ب) جانورانی که خون جاری ندارند مانند مورچه و زنبور و امثال این‌ها، اگر این جانوران در ظرفی یا مایعی افتادند و در آن مردند آن را نجس نمی‌کنند، ابن منذر گفته دربارۀ پاکیزگی آنچه بیان شد خلافی نمی‌بینم، غیر از آنچه از شافعی روایت شده که بنابرمذهب مشهور وی آن نجس است، ولی اگر در آب افتاد و آن را تغییر نداد معفو است.

(ج) استخوان، شاخ و موی مردار پاک است و پوست آن اگر دباغی شود پاک می‌شود به دلیل حدیث شریف: «هرپوستی دباغی شود پاک می‌گردد».

(د) جگر و ریۀ حیوانی که خوردن آن مباح بوده و ذبح شرعی شده باشد مباح است به دلیل حدیثی که ابن‌عمر بنقل کرده که رسول‌خداصفرمود: «دو نوع مردار و دو نوع خون برای ما حلال گردیده است: دو مردار عبارت از ماهی و ملخ بوده و دو خون عبارتند از جگر و ریه». (روایت از امام احمد و شافعی و ابن‌ماجه و بیهقی و دارقطنی).