فقه جامع بانوان

۳- اجابت دعوت

۱- عبدالله‌بن عمر بگوید که: رسول‌خداصفرمود: «هرگاه دعوت شدید به سوی آن بروید». (روایت از بخاری، مسلم و ترمذی).

۲- ابوموسیسگوید که رسول‌خداصفرمود: «برده‌ها را آزاد کنید، و دعوت کننده را اجابت کنید، و مریضان را عیادت کنید». (روات از بخاری).

۳- براء بن‌عازبسگوید: «رسول‌خداصما را به هفت چیز امر کرد و از هفت چیز نهی کرد: به ما امر کرد که مریضان را عیادت کنیم؛ جنازه‌‌ها را تشییع نماییم؛ عطسه کننده را دعای خیر گوییم؛ سوگند سوگند خورده را برآورده سازیم؛ مظلوم را یاری رسانیم؛ سلام کردن را گسترش دهیم؛ و دعوت کننده را اجابت نماییم، و ما را از انگشتری طلا، ظروف نقره، میاثر، قسی، ابریشم، و دیباج نهی کرده است». (روایت از بخاری).

امام نووی گوید: ولیمه‌ها هفت نوعند:

۱- إعذار: با عین مهمله و ذال معجمعه یعنی: ختنه کردن.

۲- عقیقه: برای ولادت که ویژۀ روز هفتم است.

۳- مرس: با ضم میم، و سکون راء و سین مهمله، برای سلامت زن از درد زایمان، و در قولی مرجوح، غذای ولادت است.

۴- نقیعه: برای قدوم مسافر می‌باشد که از نقع به معنای غبار مشتق شده است.

۵- وکیره: برای مسکن جدید می‌باشد که از وکر مشتق، و به معنای لانه است.

۶- وضیمه: با ضاد معجمه، به غذایی گفته می‌شود که به هنگام مصیبت تهیه می‌گردد.

۷- مأدبه: با ضم یا فتح دال که بدون سبب تهیه می‌شود.

۸- در اینکه نقیعه عبارت از غذاییست که خود به هنگام قدوم از سفر تهیه می‌کند، یا دیگران می‌سازند، علما اختلاف نظر دارند. بنابر قولی مرجوح، نقیعه غذاییست که شخص قادم درست می‌کند، و آنچه برایش درست می‌شود تحفه است.

ابن‌حجر گوید: ذکر «حذاق» را فرموش کرده‌اند که به غذایی گفته می‌شود که به خاطر تیزهوشی کودک در فراگیری علم ساخته می‌شود.

ابن‌رفعه گوید: حذاق غذاییست که برای ختم قرآن یا احتمالاً فراگیری فنون دیگر ساخته می‌شود.

۱- جابرسگوید: رسول‌خداصفرمود: «هرگاه برای صرف غذا دعوت شدید آن را اجابت کنید اگر آرزو داشتید میل کنید وگرنه چیزی نخورید». (روایت از مسلم).

۲- ابوهریرهسگوید: رسول‌خداصفرمود: «هرگاه یکی از شما برای صرف غذا دعوت شد، اگر روزه بود نماز بخواند وگرنه غذا بخورد» (روایت از مسلم).

ابن‌عبدالبر، قاضی عیاض، نووی، بر وجوب اجابت برای صرف غذای عروسی، اتفاق علما را نقل کرده‌اند.

در کتاب «الفتح» گوید: در وجوب آن میان علما اختلاف نظر وجود دارد، هر چند قول مشهور علماء، وجوب است.

علمای شافعی و حنبلی و امام مالک به وجوب آن تصریح کرده‌اند و از برخی از علمای شافعی و حنبلی نقل شده که آن را مستحب دانسته‌اند؛ در کتاب «البحر» به نقل از شافعی آورده است: اجابت دعوت برای صرف غذای عروسی همانند سایر دعوت‌ها مستحب است. ولی أدلۀ فوق دلالت بر وجوب آن دارند به خصوص که به آن تصریح کرده و گویند: هرکس آن را اجابت نکند، خدا و رسول او را نافرمانی کرده است.