۱- تعریف آن:
رسولخداصاز آویزان کردن دعاهای نوشته شده نهی کرده است، مانند آویزان کردن مهره به کودک یا خانه یا حیوان و غیره تا از آفات محفوظ بماند، یا جنها به او آسیب نرسانند. هرگاه انسان مسلمان به چیزی غیر از خدا تکیه کند، خداوند او را به آن چیز موکول، و او را خوار میکند.
در حقیقت، علماء هر چیزی آویزان شده یا گره زده شده را مکروه دانستهاند، مانند وتر و چوبهای بریده شدهای که برای در امان ماندن از مضرات به کار میگیرند، یا آهن و فولادی که به بازو میبندند تا از آفت جن مصون باشند.
این اشیاء و امثال آن از گمراهیهای شیطان است، به همین خاطر، علماء، تعویذات و عزائم را از دو جهت مکروه میداند: اول، به خاطر آنچه به آن اشاره کردیم. دوم، دعاها حاوی اسم خدا و احیاناً آیات هستند و آن را با خود به توالت میبرند. و رسولخداصفرموده: «هرکس چیزی را به خودش آویزان کند موکول به آن چیز میشود». (روایت از ترمذی و نسائی).
از ابن مسعودسروایت شده که چیزی را در گردن فرزندش مشاهده کرد، گفت: «خاندان محمد از شرک بینیازند».
و از عمران بنحصین نقل شده که: «رسولخداصتکه آهنی را بر مردی مشاهده کرد فرمودند: این چیست؟ عرض کرد به خاطر حراست از ضعف است، فرمود: این تکه آهن، تنها ضعف را برای تو به ارمغان میآورد». (روایت از ابن ماجه).
و خداوند متعال بدان تصریح کرده و میفرماید:
﴿وَأَنَّهُۥ كَانَ رِجَالٞ مِّنَ ٱلۡإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٖ مِّنَ ٱلۡجِنِّ فَزَادُوهُمۡ رَهَقٗا ٦﴾[الجن:۶].
«و کسانی از انسانها به کسانی از پریها پناه میآورند و بدین وسیله بر گمراهی و سرکشی ایشان میافزودند».
این آیه از عادات و عقاید باطلۀ اهل جاهلیت بحث میکند که عادت بر این داشتند هرگاه وارد درهای میشدند میگفتند: به صاحب این دره پناه میبریم از اینکه جنیها به آسیب رسانند، ولی با چنین گفته و عقاید باطلهای بر ترس و گمراهی ایشان افزوده میشود.
همۀ این افعال و عقاید، از تمائم (دعاهای نوشته شده) به حساب آمده و منهی عنه است. گویی که این اشیاء حفظ و حراست انسان را تمام کرده و به پایان میرسانند و بدینخاطر (تمائم) که جمع تمیمه است نام نهاده شدهاند.
از عایشه لروایت شده که گفته: «دعای بعد از نزول بلا از تمائم محسوب نیست». (روایت از ابنماجه).