۱- تعریف آن
حدود جمع حد است و در اصل اسم پرده یا مانعی است که در میان دو چیز قرار دارد. و در لغت به معنای منع است، و در اصطلاح شرع، عقوبتی است که برای صیانت از حقوق خداوند متعال، مقرر شده است.
بعضی از علما به اختصار آن را در هفده مورد واجب دانسته‌اند.
حدودی که همگان بر وجوب آن اتفاق دارند عبارتند از: ارتداد، و حرابه مادام قبل از دسترسی به او توبه نکرده باشد، زنا، قذف، شراب خواری و سرقت.
بعضی از مسایل مورد اختلاف عبارتند از: انکار عاریه، شرب مسکراتی غیر از خمر، قذف به غیر از زنا، تعریض به قذف یا لواط ولو اینکه نکاح او حلال باشد، اتیان بهائم، سحاق، تمکین زن برای میمون و دیگر حیوانات برای وطء، سحر، ترک نماز از روی تنبلی و روزه‌خواری در ماه رمضان بدون عذر. همۀ اینها جدا از کبایری است که جنگیدن به خاطر آن مشروع است، مانند اینکه قومی، از دادن زکات امتناع کنند و به خاطر آن اعلان جنگ نمایند. راغب اصفهانی گفته است: بعضی مواقع حدود بر خود معاصی اطلاق می‌شود، مانند فرمودۀ:
﴿تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَقۡرَبُوهَا﴾[البقرة: ۱۸۷].
«اینها حدود [نهى شده] الهى است پس [به قصد تجاوز] به آن‌ها نزدیک نشوید».
و بر فعلی که چیزی مقدر در آن هست نیز اطلاق می‌شود، مانند مبحث طلاق در قرآن که می‌فرماید:
﴿وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ ٱللَّهِ فَقَدۡ ظَلَمَ نَفۡسَهُۥۚ﴾[الطلاق: ۱].
«و هر کس از حدود خداوند تجاوز کند، در حقیقت بر خود ستم کرده است».
چون این امور مرز میان حلال و حرام بوده لذا حدود نامیده شده‌اند.