۳- ترغیب در نکاح
عبدالله‌بن‌مسعودسگوید: با رسول‌خداصخارج شدیم، در حالی که جوان بودیم و توان مالی نداشتیم. فرمود: «ای جماعت جوان، ازدواج کنید، زیرا ازدواج چشمان و دامنهای شما را از ارتکاب معاصی بیشتر در امان می‌دارد، اگر کسی از شما توان تحمل هزینۀ ازدواج را نداشت روزه باشد، زیرا روزه شکنندۀ شهوت است». (روایت از شیخین و مسلم و ابن‌ماجه و ترمذی).
انس‌بن‌مالکسآورده است: سه گروه چند نفری به منزل همسران پیامبرصآمدند و دربارۀ عبادت او سؤال کردند؟ چون از آن باخبر شدند گویی اینکه آن را برای حضرتصکم شمردند ولی با خود گفتند: ما کجا و پیامبر کجا؟ خداوند از گناهان اول و آخر او در گذشته است. در این میان، یکی از آنان گفت: اما من، تا روزی که زنده هستم نماز شب را ترک نخواهم کرد، دیگری گفت: من تمام سال روزه خواهم بود و افطار نمی‌کنم. سومی گفت: من از زنان دوری می‌جویم و هرگز ازدواج نمی‌کنم. در این میان، رسول‌خداصآمد و فرمود: «شما بودید که چنین و چنان گفتید؟ اما من، سوگند به خدا در مقابل خداوند از شما بیشتر ترس و تقوا دارم، ولی با وجود آن، روزه می‌گیرم و افطار می‌کنم، نماز شب می‌خوانم و می‌خوابم و استراحت می‌کنم، و با زنان ازدواج می‌نمایم، [این‌سنت من است] و هرکس از سنت من رویگردان شود از من نیست». (روایت از بخاری).
و زهری به نقل از عروه آورده است که: از عایشه لتفسیر این آیه را پرسیدم.
﴿وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ ٣﴾
[النساء: ۳].
گفت: خواهرزاده‌ام، گاهی اتفاق می‌افتد دختران یتیم بعد از فوت پدرشان زیر چتر حمایت سرپرستان نامحرم قرار می‌گیرند، و آن سرپرستان نسبت به مال و جمال ایشان تمایل پیدا می‌کنند و می‌خواهند آنان را به عقد خود در آورده و کمترین مال را مهریۀ ایشان کنند، به خاطر این‌گونه تمایلات ناروای سرپرستان خداوند آنان را از این تمایلات نهی می‌کند و نباید دختران یتیم را به عقد خود درآورند مگر اینکه مهریۀ ایشان را به طور کامل بپردازند و در حق آن‌ها قسط و عدالت را رعایت کنند، در غیر این‌صورت با زنان دیگر، یا کنیزان ازدواج نمایند. (روایت از شیخین).
ترجمه آیت: «و اگر بترسید که در [حقّ] دختران یتیم نمىتوانید به عدل و انصاف رفتار کنید، آنچه از [سایر] زنان شما را پسند افتد، دو زن و [یا] سه زن و [یا] چهار زن را به زنى گیرید. پس اگر بترسید که [باز] نمىتوانید به عدل و انصاف رفتار کنید. به یک زن یا به ملک یمین خود اکتفاء کنید. و این به آنکه ستم نکنید نزدیکتر است».
خواهر مسلمانم، ازدواج عبادتیست که به وسیلۀ آن نصف دینت را تکمیل خواهید کرد، و در پاک‌ترین حالت به ملاقات پروردگارت خواهید رفت. از انسسروایت شده که رسول‌خداصفرمود: «کسی که خداوند، زن صالحه را به او عطا فرماید در واقع او را بر نصف دینش یاری داده است، پس برای پاسداری از نصف باقیماندۀ دین خود باید تقوی داشته باشد». (روایت از طبرانی و حاکم).
و سعدبن‌ابی وقاصسگوید: رسول‌خداصفرمود: «داشتن همسر صالحه، و مسکن صالح و مرکب صالح نشانۀ خوشبختی انسان است، و همسر بد، و مسکن بد، و مرکب بد، نشانۀ بدبختی انسان است». (روایت از احمد).