۱۴- زکات حبوبات و میوه‌جات چه وقتی واجب می‌شود:
ای‌خواهر مسلمان، هرگاه دانۀ حبوبات سفت و فریک (نیم‌رس) شد، زکات در آن واجب است.
در میوه‌جات نیز وقتی زکات واجب می‌شود که دانۀ انگور نیم‌رس و تغییر رنگ پیدا کرده و طعم آن به شیرینی گراید.
این مذهب جمهور است.
در نزد ابوحنیفه به محض بیرون آمدن دانه از غلافش و نمایان شدن میوه، زکات در آن واجب می‌شود.
قبل ار خرمن‌کوبی و تصفیه دانه از کاه و سفت شدن آن، زکات واجب نمی‌شود. اگر خواهر یا برادر مسلمان بعد از سفت شدن دانه و رسیدن میوه اقدام به فروش آن کرد زکات آن بر او است نه بر مشتری.
حکم زکات در خرما چنین نیست، چون طبق نص، با آشکار شدن نشانه رسیدن آن زکات بر ذمۀ مالک واجب می‌گردد.
عایشه لدر حالی که از فتح خیبر سخن می‌گفت، در مورد زکات خرما گفت: «رسول‌خداصعبدالله‌بن رواحهسرا وقتی برای خرص نخلستان خیبر می‌فرستاد که نشانه رسیدن آن ظاهر گشته و هنوز آغاز به خوردن نکرده بودند...» (روایت از مالک و احمد و ابوداود و ابن‌ماجه).
همانا رسول‌خداصبه خرص و تخمین امر می‌کرد برای این‌که: قبل از این که میوه خورده شود یا متفرق گردد مقدار زکات آن معلوم شود.