فقه جامع بانوان

۳- کسانی که نامی دیگر را بر خمر نهاده و با این ترفند می‌خواهند آن را حلال بنمایانند

(۱) ابوعامر، یا ابومالک اشعری گوید: «از رسول‌خداصشنیدم فرمود: کسانی در میان امت من پیدا می‌شوند که ابریشم، و خمر، و آلات موسیقی را حلال می‌کنند...» (روایت از بخاری).

(۲) عباده بن صامتسگوید که: رسول‌خداصفرمود: «کسانی از امتم خمر را با نامی دیگر اسم می‌برند، و سپس آن را می‌نوشند». (روایت از ابن ماجه).

ابن التین به نقل از داودی در تفسیر حدیث گفته: منظور از امت در اینجاکسانیست که با این اسم حرام را حلال می‌نمایانند چنین کسانی اگر آشکارا آن را اظهار کنند کافر هستند و اگر پنهانی چنان کنند منافق می‌باشند. یا کسانی که آشکارا و از روی استخفاف به دین تجاهر به محارم کنند به کفر نزدیک شده‌اند اگر چه ظاهراً اسم اسلام داشته باشند...

(۳) ابومالک اشعری گوید که: رسول‌خداصفرمود: «همانا کسانی پیدا می‌شوند که بر خمر اسمی دیگر گذاشته و آن را می‌نوشند». (روایت از ابوداود).

(۴) در روایت امام احمد فرموده: «طایفه‌ای از امت من نوشیدن خمر را حلال می‌نمایانند».

ابوعبید گفته: «چندین اسامی دیگر برای خمر آمده است مانند:

سکر: عبارت از آب خرمایی است که بدون طبخ به دست آمده باشد.

جعه: که عبارت از آب جو است.

سکر: که نام آب ذرت است و در حبشه آن را می‌سازند.

سپس گوید: همۀ این مشروبات کنایه از خمر بوده و مشمول این حدیث رسول‌خداصهستند که می‌فرماید: «خمر را می‌نوشند و آن را با نامی دیگر اسم می‌برند». و قول عمرسگوید: «رسول‌خداصاز ساختن نبیذ از خرما و مویز باهم و ساختن نبیذ از دو نوع خرمای نورس و نرسیده باهم نهی کرده است». (متفق‌علیه).

در کتاب «الروضة» آمده است: دلیل نهی از ساختن نبیذ از دو جنس مختلف این است که با سرعت تبدیل به مسکر می‌شود، و سازندۀ آن به گمان اینکه نبیذ است آن را می‌نوشد و در نتیجه باعث اسکار او می‌شود.

امام نووی گوید: مذهب جمهور بر این است که نهی در اینجا برای تنزیه است نه برای تحریم، و تنها زمانی حرام است که تبدیل به مست کننده شده و نشانه‌های آن آشکار باشد. و به گفتۀ بعضی از مالکی‌ها برای تحریم است.

(۵) انسسگوید: «رسول‌خداصاز آمیختن دو جنس باهم برای ساختن نبیذ نهی کرده است». (روایت از احمد و نسائی).

در کتاب «المسوی» آمده است: علماء در حکم آن اختلاف دارند و رأی گروهی بر تحریم آن است هرچند مسکر هم نباشد، به دلیل ظاهر حدیث. این، قول مالک و احمد است.

و بنابراین رأی اکثر، اگر غلیظ و مسکر باشد حرام است. و به این دلیل به صورت مخصوص ذکر شده که عادت بر این داشتند نبیذ مست کننده درست کنند.

و بنا به گفتۀ لیث، نهی از آن بدین علت است که یکدیگر را غلیظ می‌نمایند.