۳۸- کیفیت نماز
۱- جنازه بر زمین نهاده شده و امام و مأمومین در سه صف یا بیشتر رو به قبله در پشت جنازه، نماز میخوانند، در حدیث آمده که رسولخداصفرمود: «هر جنازهای که سه صف با جماعت بر وی نماز بخوانند موجب مغفرت آن میشود». (روایت از ترمذی).
۲- سپس به نیت نماز بر میت، دستان خود را بلند کرده و اللهاکبر میگوید، سپس سوره فاتحه را خوانده و حمد و ثنای خدا را بجای میآورد.
۳- بعد از خواندن فاتحه دستها را بلند کرده و اللهاکبر میگوید و دعای آخر تشهد را میخواند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلى آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ، اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ».
۴- آنگاه تکبیر سوم را گفته و برای میت دعای خیر میکند، و گفتن دعاء فقط بعد از تکبیر سوم وارد نشده اما بعد از آن و باقی تکبیرات جایز است دعا خوانده شود و این ادعیه از حضرتصمأثور است: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ، وَعَافِهِ، وَاعْفُ عَنْهُ، وَأَكْرِمْ نُزُلَهُ، وَوَسِّعْ مُدْخَلَهُ، وَاغْسِلْهُ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ، وَنَقِّهِ مِنَ الْخَطَايَا كَمَا نَقَّيْتَ الثَّوْبَ الأَبْيَضَ مِنَ الدَّنَسِ، وَأَبْدِلْهُ دَاراً خَيْراً مِنْ دَارِهِ، وَأَهْلاً خَيْراً مِنْ أَهْلِهِ، وَزَوْجاً خَيْراً مِنْ زَوْجِهِ، وَأَدْخِلْهُ الجَنّةَ، وَأَعِذْهُ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ [وَعَذَابِ النَّارِ]» (روایت از مسلم).
«بار الها! او را ببخش، و بر او رحم کن، و عافیت نصیبش بگردان، و از وى گذشت کن. الهى! میهمانى او را گرامى بدار، و قبرش را وسیع بگردان، و او را با آب و برف و تگرگ بشوى، و از گناهان، چنان پاکش بگردان که لباس سفید را از آلودگى، پاک و تمیز مى گردانى. پروردگارا! به او خانه اى بهتر از خانهاش، و خانواده اى بهتر از خانوادهاش، و همسرى بهتر از همسرش، عنایت بفرما، و او را وارد بهشت کن، و از عذاب قبر و دوزخ پناهش ده».
روایت شده که رسولاللهصدر نماز بر جنازهای این دعا را خواند: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا وَمَيِّتِنَا، وَشَاهِدِنَا، وَغَائِبِنَا وَصَغِيْرِنَا وَكَبِيْرِنَا، وَذَكَرِنَا وَأُنْثَانَا. اللَّهُمَّ مَنْ أَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَأَحْيِهِ عَلَى اْلإِسْلاَمِ، وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى اْلإِيْمَانِ، اللَّهُمَّ لاَ تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ وَلاَ تُضِلَّنَا بَعْدَهُ»(روایت از احمد و اصحاب سنن).
«الهى! زنده و مرده، حاضر و غایب، کوچک و بزرگ، مرد و زن ما را مورد آمرزش قرار دهد، یا الله! هرکسى را از میان ما زنده نگه مى دارى بر اسلام زندهاش نگاه دار، و هرکسى را میرانى بر ایمان بمیران. بار الها! از اجر این متوفّى ما را محروم مگردان، و بعد از وى ما را گمراه نکن».
اخلاص در هنگام خواندن دعاء برای میت سنت است به دلیل فرمایش پیامبر که فرمود: «هرگاه بر میتی نماز خواندید با اخلاص برای آن دعا کنید». (روایت از ابوداود و بیهقی و ابنحیان).
۵- بعد از تکبیر چهارم، نمازگزار برای خود دعا کرده و میگوید: «اللَّهُمَّ لاَ تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ وَلاَ تُفْتِنَّا بَعْدَهُ»ابوهریرهسگوید: متقدمین بعد از تکبیر چهارم میگفتند: «اللَّهُمَّ آتِنَا فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ».
۶- رکن ششم سلام به راست و چپ است.