۵- اصول ربویات:
اصول ربویات شش نوع هستند که عبارتند از:
طلا، نقره، گندم، جو، خرما و نمک؛ به دلیل حدیث رسولاللهصکه میفرماید: «طلا با طلا، نقره با نقره، گندم با گندم، جو با جو، خرما با خرما، و نمک با نمک باید مثل همدیگر، مساوی باهم، و دست به دست باشد و هرگاه این اصول مختلف بودند هر طور که میخواهید مبادله کنید به این شرط که دست به دست باشد». (روایت از مسلم).
اهل علم از اصحاب و تابعین، و أئمه هر چیزی را که در معنی با این اصناف ششگانه متفق باشد بر آنها قیاس کردهاند و علت در تمامی آنها، پیمانه یا وزن یا مطعوم قابل ذخیره بودن است، مانند: سایر حبوبات و زیتون، و عسل و گوشتها. سعیدبن مسیب گفته است: «ربا، تنها در خوردنیها و نوشیدنیهایی است که وزن، یا پیمانه میشوند».