فقه جامع بانوان

۱۷- حالات پدر در اخذ ارث

۱- در صورت وجود فرع وارث مانند پسر و پسر پسر، و پایین‌تر، پدر میت یک ششم ترکه را با فرض می‌گیرد.

بنابراین هرگاه مردی فوت کرد و وارثان او عبارت بودند از: یک پسر و یک همسر، و پدر، همسر یک هشتم ماترک را با فرض می‌گیرد چون فرع وارث وجود دارد، و پدر، یک ششم ماترک را دریافت می‌دارد زیرا فرع وارث وجود دارد، و باقیمانده را پسر از طریق تعصیب می‌برد.

۲- هرگاه فرع وارث مؤنث مانند دختر یا دختر پسر با وی باشد یک ششم را با فرض و باقیمانده از سهم دختر، یا ختر پسر را با تعصیب می‌برد.

برای مثال: اگر شخصی فوت کرد و دارای یک دختر و پدر بود، دختر نصف ترکه را با فرض می‌گیرد، و پدر یک ششم را با فرض و باقیمانده را با تعصیب دریافت می‌دارد، چون میت، دختر از خود به جای گذاشته است.

و اگر شخصی فوت کرد و دارای همسر، و دختر، و دختر پسر، و پدر بود، همسر یک هشتم را با فرض می‌گیرد چون فرع وارث وجود دارد و دختر نصف ترکه را بر می‌دارد چون تنها و بدون معصب است، و دختر پسر یک ششم را با فرض می‌گیرد چون میت، دختر دارد و پدر یک ششم را با فرض و باقیمانده را با تعصیب می‌گیرد چون میت، فرع وارث مؤنث از خود به جای گذاشته است.

۳- در صورت فقدان فرع وارث باقیمانده از سهام اصحاب فروض را گرفته و اگر فاقد اصحاب فروض نیز بود تمامی ترکه را با تعصیب می‌گیرد.

بنابراین، اگر شخصی فوت نماید و از خود، پدر و همسر به جای گذارد، همسر، یک چهارم ترکه را با فرض می‌گیرد چون فرع وارث در میان نیست، و پدر نیز باقیماندۀ ترکه را با تعصیب بر می‌دارد به علت فقدان فرع وارث.

و اگر میت، تنها پدر داشت، پدر تمام ماترک را با تعصیب دریافت می‌دارد، چون فاقد فرع وارث است.

و به همین صورت اگر میت پسر دختر و پدر، از خود به جای گذاشت پدر تمام ترکه را علیرغم وجود پسر دختر با تعصیب می‌گیرد، چون پسر دختر هر چند فرع میت است ولی وارث نیست، زیرا از ذوی‌الأرحام است.