۱۰- احکام قربانی
۱- بهترین حیوان برای قربانی به ترتیب عبارتند از: شتر، گاو و گوسفند.
به دلیل حدیث رسولخداصکه میفرماید: «هرکس در روز جمعه غسلی مانند غسل جنابت انجام دهد سپس در ساعت اول به طرف مسجد گام بردارد، مانند آن است شتری را قربانی کرده باشد، و هرکس در ساعت دوم به سوی مسجد گام بردارد مانند آن است گاوی را قربانی کرده باشد، و هرکس در ساعت سوم به مسجد برود، مانند آن است قوچی را قربانی کرده باشد، و هرکس در ساعت چهارم برود، مانند آن است مرغی را قربانی کرده باشد، و هرکس در ساعت پنجم برود مانند آن است که تخممرغی را قربانی نموده باشد». (متفقعلیه).
۲- مستحب است حیوان قربانی نیکو و فربه باشد؛ به دلیل فرمودۀ خدای تعالی که میفرماید:
﴿وَمَن يُعَظِّمۡ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقۡوَى ٱلۡقُلُوبِ ٣٢﴾[الحج: ۳۲].
«و هر کس شعایر خدا را بزرگ شمارد، آن [بزرگداشت ناشى] از تقواى دلهاست».
ابنعباس بدر تفسیر این آیه گفته: مراد از آن، حیوان سالم و فربه است.
۳- در گوسفند نباید عمر آن از شش ماه کمتر باشد، و در بز، باید یک سال داشته باشد.
و شتر قربانی باید پنج سال تمام کرده باشد.
و گاو قربانی باید دو سال عمر سپری کرده باشد.
۴- گوسفند و بز برای یک نفر و شتر و گاو برای هفت نفر ذبح میشود.
جابرسگوید که: رسولخداصفرمود: «بجز حیوان مسن ذبح نکنید مگر اینکه بر شما مشکل باشد که در این صورت گوسفند از شش ماه به بالا را ذبح میکنید». (روایت از ابنماجه).
۵- حیوانی که آشکارا کور باشد، یا لاغری که چنان باشد چاق نگردد، یا آشکارا لنگ، یا مریض باشد برای قربانی کفایت نمیکند.
براء بنعازبسگوید: رسولخداصدر میان ما بلند شد و فرمود: «چهار حیوان برای قربانی کفایت نمیکنند: کور آشکار، مریض آشکار، حیوان لنگ که آشکارا بلنگد، و حیوان پیری که فربه نگردد». (روایت از حاکم).
۶- همچنین حیوانی که شاخهای آن شکسته شده است کفایت نمیکند؛ به دلیل حدیث علیس که گوید: «رسولخداص نهی کرده از اینکه حیوانهای گوش بریده یا شاخ شکسته قربانی شوند». (روایت از نسائی).
قتاده گوید: از سعیدبنمسیب دربارۀ حیوانهایی که دارای شاخ یا گوش ناقص باشند سؤال کردم، در جواب گفت: نصف آن یا بیشتر از آن ناقص باشد.
۷- حیوانهای جَمَّاء، بتراء، خصی و گوش دریده یا دو نیم شده، یا کمتر از نصف گوش قطع شده کفایت میکنند.
جماء به حیوانی گفته میشود که خلقتاً شاخ نداشته باشد، و ابتر حیوان بدون دم است، چون اینها در گوشت حیوان تأثیری ندارد.
و حیوان خصی (اخته شده) کفایت میکند، چون رسولخداصدو قوچ خاکستری رنگ شاخدار خصی (اخته شده) را قربانی کرد. چون با اخته شدن، حیوان فربهتر میشود. در مورد جواز حیوان فربه و دارای گوشت زیاد خلافی را سراغ نداریم.