فقه جامع بانوان

سوم- روش اهل قرابت:

این روش به امام علیسنسبت داده شده و احناف از آن پیروی می‌کنند. روش ایشان مبتنی بر تقدیم أقرب فالأقرب از ذوی‌الأرحام است، و آن هم با قیاس ارث به واسطۀ رحم، بر ارث به واسطۀ عصبه می‌باشد، زیرا نزدیکان هر دو صنف مستحق سهمی از ترکه هستند که معین نشده است.

به همین خاطر، ذوی‌الأرحام را به مانند عصبات به چهار گروه دسته‌بندی کرده‌اند، و به مانند عصبات هریک از چهارگروه را از لحاظ اولویت در ارث به جایگاه خاص خود اختصاص داده‌اند، به این صورت که فروع شخص را در رتبۀ اول، و بعد از آن اصول را در رتبۀ دوم، و فروع والدین میت را در رتبۀ سوم، و فروع اجداد را در رتبۀ چهارم قرار داده‌اند.

بنابراین تقسیم‌بندی، اگر آنان از یک صنف واحد باشند برتری را به قرب درجه با میت می‌دادند، اگر در صنف و درجه باهم مساوی بودند برتری را به کسی می‌دادند که به واسطۀ یک وارث با میت نسبت پیدا می‌کرد، و اگر از لحاظ جهت، درجه و نسبت مساوی بودند، اگر در جهت مادر بودند اولویت را به کسی می‌دادند که دارای قوت قرابت بیشتر بود.

اگر در هر دو جهت پدر و مادر قرار داشتند دو سوم را به قرابت در جهت پدر و یک سوم را به قرابت در جهت مادر می‌دادند، و اگر همگی مذکر، یا همگی مؤنث بودند، ترکه را به طور مساوی میان آنان تقسیم می‌کردند.