چهارم- نکاح محلل:
نکاح محلل به این صورت است: مردی زن خود را سه طلاق بدهد و بر او حرام شود و نتواند با او ازدواج کند، چنان که در قرآن آمده است:
﴿فَإِن طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُۥ مِنۢ بَعۡدُ حَتَّىٰ تَنكِحَ زَوۡجًا غَيۡرَهُ﴾[البقرة: ۲۳۰].
«و اگر برای بار سوم زن را طلاق داد، زن برای او حلال نیست، تا هنگامی که با شوهری دیگر ازدواج می‌کند».
و به منظور حلال شدن دوباره برای زوج اول، یکی دیگر او را تزویج نماید، چنین نکاحی باطل است؛ به دلیل گفتۀ ابن‌مسعودس: «رسول‌خداصبر محلل، زوج دوم، و محلل له، زوج اول لعنت کرده است». (روایت از ابوداود، و ابن‌ماجه، و ترمذی).
و از نظر دانشمندان صحابۀ رسول‌خداصاز جمله عمربن خطاب، و عثمان، و عبدالله‌بن‌عمر و دیگران به این حدیث عمل می‌شود.
و فقهاء تابعین، نیز بر این قولند.
و سفیان ثوری، عبدالله‌بن‌مبارک، شافعی، احمد، و اسحاق، نیز بر این قولند.
ترمذی گوید: و از جارود بن‌معاذ شنیدم از وکیع نقل می‌کرد که او، نیز بر این قول است و گوید: لازم است چنین مبحثی از قول اصحاب رأی دور انداخته شود.
و جارود گوید: وکیع و سفیان گفته‌اند: هرگاه مرد، زنی را به عقد خود درآورد تا بدین وسیله برای شوهر او حلال شود، ولی بعداً صلاح دانست آن را طلاق ندهد و پیش خود نگه دارد، نگه داشتن زن برایش حلال نیست مگر اینکه با نکاحی جدید با او ازدواج کند.