فقه جامع بانوان

فهرست کتاب

۳- عصباتی که حجب می‌شوند و اسامی حجب‌کنندگان:

۳- عصباتی که حجب می‌شوند و اسامی حجب‌کنندگان:

عصباتی که حجب حرمان می‌شوند عبارتند از:

پسرپسر، برادر شقیقی، برادر پدری، پسر برادر شقیقی، پسر برادر پدری، عموی شقیقی، عموی پدری، پسر عموی شقیقی، پسر عموی پدری، عموی شقیقی پدر، عموی پدری پدر، پسر عموی شقیقی پدر، پسر عموی پدری پدر، عموی شقیقی جد، عموی پدری جد، پسر عموی شقیقی جد، و پسر عموی پدری جد.

۱- پسر پسر به واسطۀ پسر، و پسر پسر بالاتر از خود حجب می‌شود.

۲- برادر شقیقی به واسطۀ پسر، و پسرپسر و پدر، حجب می‌شود و برادر پدری.

به واسطۀ پسر، و پسرپسر، و جد، و برادر شقیقی، و خواهر شقیقه‌ای که عصبۀ بالغیر گردیده باشد، حجب می‌شود.

۳- پسر برادر پدری به واسطۀ پسر برادر شقیقی، و به واسطۀ پسر و پسر پسر، و پدر، و جد و برادر شقیقی، و خواهر شقیقه‌ای که به واسطۀ غیر، عصبه گشته حجب می‌شود.

۴- عموی شقیقی، به واسطۀ پسر برادر پدری، و کسانی که او را حجب می‌کنند، حجب می‌شود.

۵- عموی پدری به واسطۀ عموی شقیقی، و کسانی که او را حجب می‌کنند، حجب می‌شود.

۶- پسر عموی شقیقی به واسطۀ عموی پدری و نیز به واسطۀ کسانی که او را حجب می‌کنند، حجب می‌شود. و به همین صورت، سایر عصباتی که به واسطۀ غیر خود حجب می‌شوند.

دوم؛ حجب نقصان:

حجب نقصان عبارت از تنازل شخصی از اخذ سهم بیشتر، و اخذ سهم کمتر به واسطۀ وجود شخصی دیگر است.

با توجه به تعریف نقصان به این نکته نیز توجه کنید که حجب نقصان شامل هیچ کدام، از عصابت وارث نمی‌گردد، بلکه مختص، به وارثانی است که صاحب فرض هستند، و همۀ صاحبان فرض را نیز شامل نمی‌شود، بلکه منحصر به این پنج نفر می‌باشد: شوهر، همسر، دختر پسر، خواهر پدری، و مادر.

۱- شوهر به واسطۀ وجود فرزند یا فرزند پسر میت، یعنی به هنگام وجود پسر، یا پسر پسر یا دختر، یا دختر پسر، به جای دریافت نصف ترکه یک چهارم ترکه را دریافت می‌کند.

۲- همسر به واسطۀ همان کسانی که شوهر را حجب نقصان می‌کنند حجب‌ نقصان شده و به جای یک‌چهارم ترکه یک هشتم ترکه را دریافت می‌کند.

۳- دختر پسر به واسطۀ خود دختر، و دختر پسری که از وی بالاتر است، حجب نقصان شده و به جای نصف ترکه یک ششم ترکه را خواهد گرفت، آن هم به شرطی که کسی نباشد او را عصبه گردانیده یا حجب حرمان کند.

۴- خواهر پدری به واسطۀ وجود خواهر شقیقه حجب نقصان شده و به جای نصف ترکه یک ششم ترکه را خواهد گرفت، آن هم به شرطی که کسی نباشد او را عصبه گردانیده یا حجب حرمان نماید.

۵- مادر به واسطۀ وجود پسر یا دختر، یا پسرپسر، یا دختر پسر، یا وجود دو نفر و بیشتر از برادران و خواهران پدر و مادری، یا پدری، یا مادری حجب نقصان شده و به جای یک سوم ترکه یک ششم آن را دریافت خواهد کرد.