۵- اعتکاف زنان
زن میتواند در هر مسجدی اعتکاف کند، چون نماز جماعت بر او واجب نیست، و این گفتۀ شافعی است، و برای زن جایز نیست در خانۀ خودش اعتکاف نماید.
ابوحنیفه و ثوری گفتهاند: زن میتواند در نماز خانهمنزل خودش اعتکاف کند، و اعتکافش در آنجا همانند نمازش بهتر است. از ابوحنیفه نقل شده که اعتکاف زن در مسجد را صحیح نمیداند زیرا رسولخداصوقتی که خیمههای ازواجش را در مسجد مشاهده کرد، اعتکاف را ترک نمود و فرمود: «آیا ارادۀ خیر و نیکی کردهاید؟» و به دلیل این که نمازخانۀ منزلش برای برگزاری نماز دارای فضیلت بیشتر است، بنابراین باید محل اعتکافش همان جا باشد چنان که محل اعتکاف مردان باید مسجد باشد.
شمسالدین ابنقدامه در مخالفت با رأی ابوحنیفه گوید: دلیل ما بر جواز اعتکاف زنان در مسجد این آیه است:
﴿وَأَنتُمۡ عَٰكِفُونَ فِي ٱلۡمَسَٰجِدِۗ﴾[البقرة: ۱۸۷].
چون منظور از مساجد اماکنی است که برای نماز تأسیس شده و در واقع نمازخانۀ منزل مسجد نیست تا در آن اعتکاف کند، چون در اساس برای اقامۀ نماز تأسیس نشده است، و از روی مجاز به آنجا مسجد گفته میشود. بنابراین، احکام مساجد حقیقی شامل آن نمازخانهها نمیشود به این دلیل که شخص جنب میتواند در چنین نمازخانههایی مکث کند یا بخوابد و نامگذاری آن به مسجد مانند نامگذاری زمین به مسجد که حضرتصفرمود: «زمین برای من و امتم مسجد و وسیلۀ پاکیزگی قرار داده شده است».
هم به این دلیل: هنگامی که همسران حضرتصاز ایشان اجازۀ اعتکاف در مسجد را خواستند به آنان اجازه داد، که اگر مسجد محل اعتکاف زنان نبود به آنان چنین اجازهای نمیداد و اگر در غیر از مسجد برای زنان اعتکاف بهتر بود آن حضرت به آنان خبر میداد، همچنین به این دلیل که: اعتکاف قربت و عبادتی است که در حق مردان مشروط و مقید به مسجد است بنابراین برای زنان نیز همین شرط مد نظر است.
برای زنانی که روزه نیستند جایز است در مسجد اعتکاف نمایند و مستحب است که خود را با چیزی بپوشاند، چون وقتی همسران پیامبرصخواستند در مسجد اعتکاف بنشینند دستور دادند خیمههایی بر ایشان برپا شود. چون مردان در مسجد حضور دارند بهتر آن است که یکدیگر را نبینند چنان که برای زنان نیز بهتر است یکدیگر را نبینند. باید محل اعتکاف آنان در جایی باشد که مردان در آن نماز نمیخوانند تا صفوف ایشان قطع نشود و عرصه بر آنها تنگ نگردد.