۱۶- کسی که فوت کند و روزه قضا داشته باشد
اگر یکی از نزدیکان به نیابت از شخص متوفی روزه بگیرد جایز است چنان که درست است به نیابت از او حج کند. به دلیل حدیث عایشه لکه گوید: رسول‌خداصفرمود: «هرکس فوت کند و روزه قضا داشته باشد ولیی او می‌تواند به نیابت از وی روزه بگیرد». (روایت از بخاری).
امام نووی گوید: در مذهب نقلی پیرامون این مسئله به ما نرسیده است، و قیاس مذهب بر جواز آن است.
ولی ابن‌حجر گوید: جواز آن مقید به این است: روزه‌ای باشد که تتابع و عدم فاصله در آن واجب نباشد، زیرا در صورت نیابت این تتابع حاصل نمی‌شود.
اما به نزد جمهور این امر برای وجوب نیست و امام‌الحرمین و پیروان او بر عدم وجوب آن ادعای اجماع دارند، اما خالی از اشکال نیست زیرا اهل ظاهر آن را واجب می‌دانند که البته شاید چنان که عادت دارد اعتنایی به مذهب ایشان نکرده باشند.
سلف در این مسئله اختلاف دارند: اصحاب حدیث آن را جایز شمرده‌اند و بیهقی گوید: این مسئله ثابت است و خلافی در صحت آن، در بین اهل حدیث نیست بنابراین عمل به آن واجب است.
بنابرقولی: اگر ولی میت بیگانه‌ای را به نیابت از وی مأمور روزه کند جایز است.
برخی از اهل علم آن را تأویل کرده و می‌گویند: مراد از روزۀ ولی میت، اطعام بی‌نوایان است و مانند کفارۀ کسی است که در رمضان روزه‌اش را خورده باشد، اما قول اول که روزه گرفتن ولی به نیابت از میت است، ارجح است انشاءالله تعالی.