فقه جامع بانوان

۸- ابن‌السبیل:

به مسافری گفته می‌شود که از بلاد خود دور مانده است، و مقداری از زکات که او را تا رسیدن به ولایت خود بی‌نیاز نماید به وی داده می‌شود. هر چند در ولایت خود ثروتمند باشد، چون در حال سفر و دوری از منزل، فقر و تنگدستی برای وی عارض شده است.

علماء بر این اتفاق دارند: هرگاه مسافری که از بلاد خود دور مانده، و برای او، دسترسی به اموالش میسر نیست، با توجه به تنگدستی پیش‌آمده مقداری از زکات به وی داده می‌شود تا بتواند کارهای خود را انجام دهد و به خانه‌اش برگردد، و مشروط کرده‌اند بر اینکه سفرش برای طاعت یا لااقل مباح بوده و معصیت نباشد.

علماء دربارۀ سفر مباح اختلاف دارند:

در نزد علمای شافعیه، مسافر، می‌تواند زکات بگیرد اگر چه سفرش برای استراحت و شادی مشروع باشد.

در نزد ایشان مسافر دو قسم است:

نخست: مسافری که غریب و خارج از دیار خود باشد.

دوم: مسافری که در داخل کشور خود یا کشور محل اقامت خود سفر نماید.

هر دو قسمت حق گرفتن زکات را دارند ولو این که بتواند کسی را بیابد و از وی قرض بگیرد و در دیار خودش توانایی ادای آن را داشته باشد.

در نزد مالک و احمد، مسافری، مستحق زکات است که در حال گذر باشد نه مسافری که در حال آغاز سفر است، و به مسافری که بتواند قرض کند زکات داده نمی‌شود، اگر مالی برای بازپرداخت قرض نداشت از زکات به وی داده می‌شود.