فقه جامع بانوان

۶- آداب مجلس و همنشینی

۱- از ابن‌عمر بروایت شده که رسول‌خداصفرمود: «هیچ‌کدام از شما کسی را از مجلس بلند نکند تا خودش در جای او بنشیند ولی مجلس را برای یکدیگر گشاد کنید». و عادت ابن‌عمر بر این بود که هرکس به خاطر او از مجلس بلند می‌شد در آن مجلس نمی‌نشست. (متفق‌علیه).

۲- ابوهریرهسگوید که: رسول‌خداصفرمود: «هرگاه یکی از شما از جای خود برخاست و سپس بازگشت، برای نشستن در مکان اول اولویت دارد». (روایت از مسلم).

۳- جابربن سمرهسگوید: «عادت ما بر این بود هرگاه به محضر رسول‌خداصمی‌رفتیم در مکانی می‌نشستیم که مجلس بدان منتهی می‌شد». (روایت از ابوداود و ترمذی).

۴- حذیفه بن‌یمانسگفته است: «رسول‌خداصنفرین کرده کسی را که در وسط حلقۀ مجلس بنشیند». (روایت از ابوداود).

۵- از ابومجلز روایت شده که مردی در وسط حلقۀ مجلس نشست، حذیفه گفت: «ملعون است بر زبان محمدصیا خداوند لعنت کرده است بر زبان محمدصکسی را که در وسط حلقه بنشیند». (روایت از ترمذی).

۶- از عمرو بن شعیب به نقل از پدرش و او از جدشسروایت شده که رسول‌خدا خداصفرموده است: «حلال نیست بر هیچ‌کسی میان دوکس بدون اجازۀ آنان بنشیند». (روایت از ابوداود و ترمذی).

۷- ابوسعید خدریسگوید: شنیدم از رسول‌خداصکه می‌فرمود: «بهترین مجالس واسع‌ترین آن‌ها است». (روایت از ابوداود).

۸- ابوهریرهسگوید که: رسول‌خداصفرمود: «هرکس در مجلسی بنشیند و زیاد سخن گوید ولی قبل از بلند شدن این دعا را بخواند: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوْبُ إِلَيْكَ»، «خدایا! تو پاک و منزّهى، تو را ستایش مى کنم، و گواهى مى دهم که بجز تو، معبود دیگرى «بحق» وجود ندارد و از تو آمرزش مى خواهم و بسوى تو توبه مى کنم» گناهان این محلس او بخشوده خواهد شد». (روایت از ترمذی).

۹- ابوهریرهسگوید که: رسول‌خداصدر اواخر عمرش هرگاه می‌خواست از مجلسی برخیزد می‌فرمود: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوْبُ إِلَيْكَ»، مردی عرض کرد: یا رسول‌الله، حالا شما چیزی می‌گویید که قبلاً نمی‌گفتید؟ فرمود: «این دعا کفارۀ چیزی است که در مجلس روی داده است». (روایت از ابوداود و حاکم).

۱۰- از ابن‌عمر بروایت شده که گفته است: رسول‌خداصبسیار به ندرت از مجلسی برمی‌خواست مگر اینکه این دعا را می‌خواند: «اللَّهُمَّ اقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْيَتِكَ مَا يَحُولُ بَيْنَنَا وَبَيْنَ مَعَاصِيكَ وَمِنْ طَاعَتِكَ مَا تُبَلِّغُنَا بِهِ جَنَّتَكَ وَمِنَ الْيَقِينِ مَا تُهَوِّنُ بِهِ عَلَيْنَا مُصِيبَاتِ الدُّنْيَا وَمَتِّعْنَا بِأَسْمَاعِنَا وَأَبْصَارِنَا وَقُوَّتِنَا مَا أَحْيَيْتَنَا وَاجْعَلْهُ الْوَارِثَ مِنَّا وَاجْعَلْ ثَأْرَنَا عَلَى مَنْ ظَلَمَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى مَنْ عَادَانَا وَلاَ تَجْعَلْ مُصِيبَتَنَا فِى دِينِنَا وَلاَ تَجْعَلِ الدُّنْيَا أَكْبَرَ هَمِّنَا وَلاَ مَبْلَغَ عِلْمِنَا وَلاَ تُسَلِّطْ عَلَيْنَا مَنْ لاَ يَرْحَمُنَا»(روایت از ترمذی).

۱۱- ابوهریرهسگوید که: رسول خداصفرمود: «هر جماعتی از مجلسی برخیزند که در آن نام خدا ذکر نشده باشد، مانند آن است بر لاشۀ خری بلند شده باشند و چنین مجلسی برای آن‌ها حسرت به دنبال خواهد داشت». (روایت از ابوداود).

۱۲- باز از ابوهریرهسروایت شده که رسول‌خداصفرموده است: «هر قومی که در مجلسی بنشیند و در آن خدا را یاد نکند و بر پیامبرش درود نفرستد، این مجلس بر آنان نقص حساب شده، اگر خدا بخواهد آنان را عذاب دهد وگرنه از آنان گذشت می‌کند». (روایت از ترمذی).