۷- کسی که چیزی قسم بخورد ولی خیر و صلاح را در غیر آن ببیند
هرگاه زن، یا مرد مسلمان بر انجام چیزی قسم بخورد و خیر و صلاح را در غیر آن بداند، باید آنچه را که بهتر است انجام دهد و سپس کفارۀ آن را بدهد.
۱- عبدالرحمن بن‌سمرهسگوید که رسول‌خداصفرمود: «اگر بر چیزی سوگند یاد کردی ولی غیر آن را بهتر دیدی، آنچه را که بهتر است انجام بده و کفارۀ سوگندت را پرداخت کن». (متفق‌علیه).
۲- و در لفظی دیگر: «کفارۀ سوگندن را پرداخت کن و بهترین را انجام بده».
۳- ابوموسیسگفته: «اگر بر چیزی قسم خوردم و خیر را در غیر آن دیدم آنچه را که خیر است انجام داده و کفارۀ سوگندم را می‌پردازم». (متفق‌علیه).
علما دربارۀ جمع میان این آیۀ شریفه:
﴿وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡۚ﴾[المائدة: ۸۹].
و حدیث ابوهریره در صحیح بخاری و مسلم اختلاف نظر دارند:
ابوحنیفه گفته که: این آیه مخصوص کسانی است که بر معصیت قسم بخورند، چون معلوم است خداوند متعال به معصیت امر نمی‌کند، پس هرکس بر معصیت، مانند صحبت نکردن با پدر و مادر قسم بخورد باید قسم را شکسته و کفاره بدهد.
شافعی گوید: این آیه، مخصوص حالاتی است که در آن کسی قسم بخورد معصیتی را انجام بدهد یا مندوبی را ترک کند، یا مکروهی را انجام بدهد؛ به دلیل فرمودۀ خدای متعال که می‌فرماید:
﴿وَلَا تَجۡعَلُواْ ٱللَّهَ عُرۡضَةٗ لِّأَيۡمَٰنِكُمۡ أَن تَبَرُّواْ وَتَتَّقُواْ وَتُصۡلِحُواْ بَيۡنَ ٱلنَّاسِۚ﴾[البقرة:۲۲۴].
«خداوند را وسیلۀ سوگندهای خود قرار مدهید تا بدان وسیله خود را از کارهای خیر و تقوی و اصلاح ذات البین باز دارید».
پس باید کفارۀ سوگندش را پرداخته و آنچه را که خیر است انجام دهد.
ابوحنیفه گفته است: تقدیم کفاره بر شکستن سوگند (حنث) جایز نیست و معنی حدیث آن است که اول قصد ادای کفاره را داشته باشد، مانند آیۀ:
﴿فَإِذَا قَرَأۡتَ ٱلۡقُرۡءَانَ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ ٩٨﴾[النحل: ۹۸].
«پس هر گاه قرآن بخوانى، از شیطان رانده شده به خداوند پناه جوى» .
امام شافعی گوید: تقدیم کفاره بر شکستن سوگند به وسیلۀ روزه جایز است، و هر حق مالی‌ای که به دو چیز تعلق داشته باشد جایز است بر آن دو چیز مقدم شود مانند زکات که به نصاب و حول تعلق دارد و جایز است قبل از تمام حول داده شود.