۸- حکم زکات در زمین استیجاری:
رأی جمهور علماء بر این است: هرکس زمینی برای زراعت اجاره کند، زکات بر او است، نه مالک زمین.
ابوحنیفه گوید: زکات بر عهده مالک زمین است. جمهور گویند: آنچه زکات در آن واجب است حبوبات یا ثمر است.
صاحب مغنی بعد از تأیید رأی جمهور، گوید: زکات در زرع واجب است و بر مالک زراعت است که آن را بپردازد نه مالک زمین، و مانند آن است زمینی که برای تجارت به اجاره داده میشود، از کالاهای موجود در آن باید زکات بدهد، و مانند عشر زکاتی است که در زرع ملک خودش پرداخت میکند، و این گفتۀ آنان صحیح نیست که ادعا کنند: این جزء هزینۀ زمینی است و زکات در آن نیست، زیرا اگر چنین بود میبایست زکات در زمین واجب باشد اگر چه در آنجا چیزی هم کشت نمیشد و میبایست مانند خراج باشد که بر ذمی واجب است، و میبایست قیمت زمین تخمین زده میشد نه مقدار زرع، و میبایست به مصارف فیء میرسید نه مصارف و مستحقین زکات.