۸- زکات زیورآلات:
علماء و در مسئلۀ زکات از زیورآلات زنانه اعم از طلا و نقره اختلاف دارند:
ابن‌حزم آن را واجب می‌داند و می‌گوید: زکات در زیور زنانه از نقره و طلا به شرط گذشت یک سال و رسیدن به حد نصاب واجب است.
و می‌گوید: جمع بین طلا و نقره در زکات جایز نیست و جایز نیست از یکی از آن دو بجای دیگری زکات داد و نرخ گذاری آن دو به وسیلۀ کالا نیز جایز نیست، و در این امر تفاوتی میان زیورآلات زنان و مردان وجود ندارد، و زیورآلات شمشیر و مصحف و انگشتری و دیگر وسایل آراسته به طلا و نقره اعم از این که استفاده از آن حلال باشد یا حرام از همین حکم برخوردار است.
ابوحنیفه نیز به وجوب زکات در زیورهای طلا و نقره معتقد است و بر این حکم به حدیث زیر استدلال نموده است: عمروبن شعیب سبه نقل از پدر و جدش گوید: دو زن به نزد رسول‌خداصآمدند که هر دو النگوهای طلا در دست داشتند، فرمود: «آیا دوست دارید در روز قیامت خداوند النگوهایی از آتش در دستان شما بکند؟ گفتند: خیر. فرمود: پس حق النگوهایی را که در دست کرده‌ای بپردازید». (روایت از احمد و ترمذی).
عایشه لگوید: رسول‌خداصبه خانه من آمد، در حالی که چند انگشتری نقره در دست داشتم فرمود: «این چیست ای عایشه؟ عرض کردم: در دست کردم تا خود را برای تو بیارایم ای رسول‌خدا. فرمود: زکات این‌ها را می‌پردازی؟ گفتم خیر یا گفتم: ماشاءالله، فرمود: این به جای آتش برای تو کافی است». (روایت از ابوداود و دارقطنی و بیهقی).
هیثمی در کتاب مجمع‌الزوائد به نقل از احمد آورده است: اسماء بنت یزید گفت: من و خاله‌ام نزد رسول خدا رفتیم و هر دو النگوهای طلا در دست داشتیم، فرمود: آیا زکات آن‌ها را می‌پردازید؟ گفتیم: خیر، فرمود: «نمی‌ترسید خداوند النگوهایی از آتش در دست شما کند؟ زکات آن‌ها را بدهید».
عمربن‌خطابسبرای ابوموسی نوشت: «به زنان مسلمان دستور دهید از زیورآلات خود زکات بدهند..». (محلی).
عمروبن‌شعیب به نقل از پدرش گوید: «عبدالله‌بن عمروبن عاص به زنان و دختران خود امر می‌کرد از زیورآلاتشان زکات بدهند». (محلی).
ام‌المؤمنین عایشه لگفته: «به کار بردن زیورآلات اشکالی ندارد اگر زکات آن را بدهید». (محلی).
مجاهد، عطاء، طاوس، جابربن‌زید، میمون بن‌مهران، عبدالله‌بن شداد، سعیدبن مسیب، سعیدبن‌جبیر، ذرهمدانی و ابن‌سیرین، بر این قولند. و حسن آن را مستحب دانسته است. مالک گوید: اگر زنی دارای زیورآلات باشد و آن را بپوشد یا اجاره دهد یا اگر مردی زیوری داشت و برای همسر یا همسرانش تهیه کرده بود در هیچ کدام زکات نیست. اما اگر مردی آن را فقط برای خودش تهیه کرده باشد زکات در آن هست. در زیور شمشیر و کمربند و مصحف و انگشتری زکات نیست.
شافعی و احمد گویند: زیورآلات چه طلا باشد و چه نقره زکات در آن نیست.
لیث گفته: هر زیوری که پوشیده شود یا به امانت داده شود زکات ندارد، و اگر به خاطر فرار از زکات زیور تهیه شود زکات در آن هست.
جابربن‌عبدالله و ابن‌عمر گویند: هیچ زکاتی در زیورآلات نیست. در کتاب موطأ از عبدالرحمن بن‌قاسم به نقل از پدرش آمده: «عایشه لسرپرستی دختران خواهرش را که یتیم بودند بر عهده گرفته بود که دارای زیورآلات بودند و از زیورآلات آن‌ها زکات نمی‌داد».
همچنین در کتاب مؤطأ آمده: «عبدالله‌بن عمر دختران و کنیزان خود را با زیورآلات طلا می‌آراست و از آن‌ها زکات نمی‌داد».
خطابی گفته: ظاهر آیه: ﴿وَٱلَّذِينَ يَكۡنِزُونَ ٱلذَّهَبَ وَٱلۡفِضَّةَ...﴾شاهد ادعای کسی است که آن را واجب می‌داند. احادیث هم آن را تایید می‌کند. کسی که زکات آن را نمی‌دهد گرایش به اجتهاد داشته و مجموعه‌یی از آثار نیز همراه اوست. اما احتیاط این است که زکات آن را بپردازد.