باب(۱٧): فضیلت وضو
۱۲۰- عَنْ أَبِي مَالِكٍ الأَشْعَرِيِّ ِ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: «الطُّهُورُ شَطْرُ الإِيمَانِ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلأُ الْمِيزَانَ، وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلآنِ أَوْ: تَمْلأُ مَا بَيْنَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ، وَالصَّلاَةُ نُورٌ، وَالصَّدَقَةُ بُرْهَانٌ، وَالصَّبْرُ ضِيَاءٌ، وَالْقُرْآنُ حُجَّةٌ لَكَ أَوْ عَلَيْكَ، كُلُّ النَّاسِ يَغْدُو، فَبَايِعٌ نَفْسَهُ: فَمُعْتِقُهَا أَوْ مُوبِقُهَا». (م/۲۲۳)
ترجمه: ابومالک اشعری س روایت میکند که رسول الله ص فرمود: «پاکیزگی نصف ایمان است. و الحمد لله ترازو را پر میکند. و سبحان الله و الحمد لله فاصلهی میان آسمانها و زمین را پر میکنند. نماز، نور است و صدقه، برهان است و صبر، روشنایی است و قرآن، حجت برای تو یا حجت علیه توست. همهی مردم در حالی صبح میکنند که خود را فروختهاند؛ پس یا خود را آزاد مینمایند یا هلاک میکنند».
شرح: «الحمد لله ترازو را پر میکند» یعنی اجرش به اندازهای زیاد است که باعث پری ترازو میشود. نصوص زیادی در کتاب و سنت وارد شده است که اعمال انسان روز قیامت وزن میشوند و سبک یا سنگین هستند. «و سبحان الله و الحمد لله فاصلهی میان آسمانها و زمین را پر میکنند»، به این معنا است که اگر ثواب آنها را ما جسم تصور کنیم، باعث پری آسمانها و زمین میشوند؛ زیرا ما با سبحان الله گفتن، پاکی الله را بیان میکنیم و با الحمد لله گفتن، نیاز خود را مطرح میکنیم. «و نماز نور است» یعنی همانگونه که نور باعث روشنی راه میشود نماز هم راه انسان را روشن میکند، انسان را از گناهان باز میدارد و بسوی حق و راستی رهنمون میگردد؛ برخی گفتهاند: نماز، روز قیامت نوری برای صاحبش میشود. و بعضی گفتهاند: نماز باعث شرح صدر، شناخت حقایق و توجه بسوی الله میشود و تعدادی هم گفتهاند: نماز باعث نوری واضح و آشکار بر چهرهی نمازگزار در روز قیامت میشود و در دنیا هم چهرهی نماز گزار نورانی میگردد.
و صدقه، برهان و دلیلی بر ایمان صدقه دهنده است. و قرآن را اگر تلاوت کنی و به آن عمل نمایی حجتی برای توست. در غیراینصورت، حجتی علیه توست.