۱۱- باب: مَن أَمَرَ خَادِمَهُ بِالصَّدَقَةِ وَلَمْ یُنَاوِل بِنَفْسِهِ
باب [۱۱]: کسی که خادمش را به صدقه دادن امر نمود، و خودش آن را به دست نگرفت
٧۲٠- عَنْ عَائِشَةَ، لقَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ جإِذَا أَنْفَقَتِ المَرْأَةُ مِنْ طَعَامِ بَيْتِهَا غَيْرَ مُفْسِدَةٍ، كَانَ لَهَا أَجْرُهَا بِمَا أَنْفَقَتْ، وَلِزَوْجِهَا أَجْرُهُ بِمَا كَسَبَ، وَلِلْخَازِنِ مِثْلُ ذَلِكَ، لاَ يَنْقُصُ بَعْضُهُمْ أَجْرَ بَعْضٍ شَيْئًا [رواه البخاری: ۱۴۲۵].
٧۲٠- از عائیشهلروایت است که گفت: پیامبر خدا جفرمودند:
«وقتی که زن از طعام خانۀ خود در صورتی که به طور نامشروع نباشد صدقه بدهد، برای وی به سبب نفقه دادن، و برای شوهرش به جهت بدست آوردن آن طعام، ثواب است، وبرای نگهبان آن طعام هم به مانند آنها ثواب است، و هیچ کدام از اینها چیزی را از ثواب دیگری کم نمیکند» [۲۲].
[۲۲] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) شرط در صدقه دادن آن است که به طور نامشروع نباشد، و نامشروع بودن صدقه میتواند در چندین حالت متصور شود، از آن جمله آنکه: أ- صدقه از راه نامشروع بدست آمده باشد، یعنی: مالی را که صدقه میدهد، از راه حرام بدست آورده باشد، مانند: دزدی، رشوت، خیانت، غش و فریب، سود، مالی که از راه قمار، زنا، مواد مخدر و امثال اینها به دست میآید. ب- طریق دادن صدقه نامشروع باشد: یعنی: صدقه دادن ریائی باشد، از روی هم چشمی باشد، سبب آزار و اذیت فقیر شود، سبب ممنونیت وی شود، و امثال اینها. ۲) زن اگر از مال شوهرش صدقه میدهد، به اذن و اجازه صریح و یا ضمنی شوهر باشد، و اگر بدون اجازهاش صدقه میدهد، چیزی را صدقه ندهد که معمولاً صدقه داده نمیشود، مثل: و سیلۀ از وسایل خانه مانند: تبر، دیگ آشپز خانه، لباسهای شوهر، کتابهای شوهر و امثال اینها، و یا از اشیاء معمولی بیشتر از حد آن باشد. ۳) هرکس که در صدقه دادن سهم میگیرد، برایش ثواب است، و شرط نیست که باید این سهم گیری در صدقه دادن از مال خودش باشد، و با قیاس به صدقه دادن، سهم گیری در هر کار خیر دیگری نیز ثواب داشته و خداوند برای هر کس به اساس نیتش و به اندازۀ سهم گیریاش در آن کار خیر ثواب میدهد، بدون آنکه از ثواب دیگران کم شود.