فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۳۲- باب: التَّنْکِیلِ لِمَن أَکْثَرَ الوِصَالَ
باب [۳۲]: سرزنش کسی که بسیار روزۀ وصال می‌گرفت

٩۵۶- عَن أَبَي هُرَيْرَةَ س، قَالَ: «نَهَى النَّبِيُّ جعَنِ الوِصَالِ فِي الصَّوْمِ» فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنَ المُسْلِمِينَ: إِنَّكَ تُوَاصِلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ: «وَأَيُّكُمْ مِثْلِي، إِنِّي أَبِيتُ يُطْعِمُنِي رَبِّي وَيَسْقِينِ»، فَلَمَّا أَبَوْا أَنْ يَنْتَهُوا عَنِ الوِصَالِ، وَاصَلَ بِهِمْ يَوْمًا، ثُمَّ يَوْمًا، ثُمَّ رَأَوُا الْهِلَالَ، فَقَالَ: «لَوْ تَأَخَّرَ لَزِدْتُكُمْ» كَالتَّنْكِيلِ لَهُمْ حِينَ أَبَوْا أَنْ يَنْتَهُوا وَفي رِوایَة عَنهُ قَالَ لَهُم: «فَاكْلَفُوا مِنَ العَمَلِ مَا تُطِيقُونَ» [رواه البخاری: ۱٩۶۵، ۱٩۶۶].

٩۵۶- از ابو هریرهسروایت است که گفت: پیامبر خدا جاز صوم وصال نهی فرمودند.

شخصی از مسلمانان برای‌شان گفت: یا رسول الله! [مارا نهی می‌کنید و] خود شما صوم وصال می‌گیرید.

فرمودند: «کدام یک از شما مانند من هستید، شب که می‌شود، پروردگارم مرا می‌خوراند و می‌نوشاند».

چون خود داری از روزۀ وصال را قبول نکردند، جهت سرزنش کردن آن‌ها یک روز را با آن‌ها روزه گرفتند [یعنی: به علاوه از روزۀ اصلی]، و سپس یک روز دیگر را، بعد از آن ماه نو را دیدند.

پیامبر خدا جفرمودند: «اگر ماه به تأخیر می‌افتاد، با شما زیادتر روزه می‌گرفتم»، و این کار را جهت سرزنش آن‌ها کردند، زیرا آن‌ها ترک از روزۀ وصال، خود داری نموده بودند.

و در روایت دیگری از ابو هریرهسنقل است که فرمودند: «از کارها، چیزی را انجام دهید که تحمل آن را داشته باشید» [۳٠٩].

[۳٠٩] این حدیث نیز مانند حدیث گذشته دلالت بر نهی از صوم وصال دارد، چنان‌چه دلالت بر این دارد که پیامبر خدا جخواستند تا به شکل عملی برای کسانی که می‌خواستند صوم وصال بگیرند بفهمانند که آن‌ها قادر به این کار نیستند، و برای پیامبر خدا جدر این کار حالت خاصی است، و نص حدیث گویای این حالت خاص است.