فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۵- باب: الإِطْعَامُ فِي الفِدْیَةِ نِصْفُ صَاعٍ
باب [۵]: مراد از طعما دادن در فدیه، نصف صاع است

۸۸۳- وَعَنهُ س، في روایِةِ قَالَ: نَزَلَتْ فِيَّ خَاصَّةً، وَهِيَ لَكُمْ عَامَّةً، [رواه البخاری: ۱۸۱۶].

۸۸۳- و از کعب بن عجرهسدر روایت دیگری آمده است که گفت: آیۀ مذکور، خاص دربارۀ من نازل گردید، و شما را به طور عموم شامل می‌شود [۲۲۶].

[۲۲۶] و در روایت دیگری در قسمتی از این حدیث آمده است که کعبسگفت: پیامبر خدا جاز من پرسیدند: «قدرت به فدیه دادن گوسفندی را داری؟ گفتم: نه، فرمودند: سه روز روزه بگیر، یا شش مسکین، برای هر مسکین نیم صاع طعام بده، و طوری که قبلاً یاد آور شدیم، نیم صاع به وزن فعلی مساوی (۱۲٠/۱) یک کیلو هشت صد و بیست گرام می‌شود، و فدیه دادن دو کیلو گرام برای هر مسکنی بهتر است. ۲) این سخن کعب بن عجرهسکه می‌گوید: (آیۀ مذکور، خاص دربارۀ من نازل گردید، و شما را به طور عموم شامل می‌شود)، اشاره به این قاعدۀ اصولی دارد که می‌گوید: (اعتبار به عموم لفظ است، نه به خصوص سبب)، بنابراین هرلفظی که عام باشد، ولو آنکه سببش خاص باشد، عموم مدلول لفظ را شامل می‌شود، مانند: همین واقعه، و هر واقعۀ همانند آن، از آن جمله: آیۀ ظهار، که سببش خاص است، زیرا در مورد خوله نبت ثعلبه نازل شده است، ولی هرکس دیگری را که از زنش ظهار نماید، نیز شامل می‌شود، و هم چنین هرلفظ عام دیگری، ولو آنکه سبب ورودش خاص باشد.