فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۱۲- باب: السَّفَرُ قِطْعَةٌ مِنَ العَذَابِ
باب [۱۲]: سفر جزئی از عذاب است

۸٧۸- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س، عَنِ النَّبِيِّ ج، قَالَ: «السَّفَرُ قِطْعَةٌ مِنَ العَذَابِ، يَمْنَعُ أَحَدَكُمْ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ وَنَوْمَهُ، فَإِذَا قَضَى نَهْمَتَهُ، فَلْيُعَجِّلْ إِلَى أَهْلِهِ» [رواه البخاری: ۱۸٠۴].

۸٧۸- از ابو هریرهساز پیامبر خدا جروایت است که فرمودند:

«سفر جزئی از عذاب است، مانع خوردن، نوشیدن و خواب انسان می‌شود، کسی که کارش را انجام داد، بکوشد تا زودتر به خانواده‌اش برگردد» [۲۱٩].

[۲۱٩] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) مراد از منع خوردن و نوشیدن، و خواب، منع کامل این چیزها نیست، بلکه منع کمال این چیزها است، یعنی: برای انسان طوری که وسائل راحت و زندگی خصوصا در آن وقت در خانه‌اش میسر است، در سفر میسر نیست، و این امر برای همگان مشهود است. ۲) انسان نباید بدون حاجت از خانه‌اش سفر نماید، و اگر می‌کند، بعد از انجام دادن کارش بکوشد تا هرچه زودتر نزد خانواده‌اش برگردد. ۳) در روایتی از امام مالک/نقل است که گفت: «کسی که از سفر برمی‌گردد، برای خانواده‌اش تحفۀ بخرد، و اگر چیزی نداشت، سنگی را با خود بیاورد»، و البته این سخن برای مبالغه است، ورنه از آرودن سنگ مگر آنکه سنگ کار آمدی باشد برای اهل خانواده منفعتی متصور نیست.