فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

فهرست کتاب

۱۳- باب: التَّحْرِیضِ عَلَى الصَّدَقَةِ و الشَّفَاعَةِ فِیهَا
باب [۱۳]: تشویق کردن در دادن صدقه و شفاعت کردن در آن

۱۳- باب: التَّحْرِیضِ عَلَى الصَّدَقَةِ و الشَّفَاعَةِ فِیهَا
باب [۱۳]: تشویق کردن در دادن صدقه و شفاعت کردن در آن

٧۲۳- عَن اَبِی مُوسی س، قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ جإِذَا جَاءَهُ السَّائِلُ أَوْ طُلِبَتْ إِلَيْهِ حَاجَةٌ قَالَ: اشْفَعُوا تُؤْجَرُوا، وَيَقْضِي اللَّهُ عَلَى لِسَانِ نَبِيِّهِ جمَا شَاءَ [رواه البخاری: ۱۴۳۲].

٧۲۳- از ابو موسیسروایت است که گفت: وقتی که سائلی نزد پیامبر خدا جمی‌آمد، یا از ایشان مطالبۀ حاجتی می‌شد، می‌فرمودند:

«شفاعت کنید[که برای فقیر چیزی داده شود، از این شفاعت] برای شما ثواب داده می‌شود، و خداوند بر زبان پیامبر خود، آنچه را که بخواهد، جاری می‌سازد» [۲۶].

٧۲۴- عَنْ أَسْمَاءَ بِنتِ اَبِی بَکرٍ ل، قَالَتْ: قَالَ لِي النَّبِيُّ ج: لاَ تُوكِي فَيُوكَى عَلَيْكِ، و فی روایة: «لاَ تُحْصِي فَيُحْصِيَ اللَّهُ عَلَيْكِ [رواه البخاری: ۱۴۳۳].

٧۲۴- از اسماء بنت ابوبکربروایت است که گفت: پیامبر خدا جبرایم گفت که:

«سربند را محکم مکن، زیرا که خداوند بر تو محکم خواهد گرفت».

و در روایت دیگری[آمده است که فرمودند]: «شماره وحساب مکن، ورنه خداوند بر تو حساب خواهد کرد[یعنی: برکت آن را از بین خواهد برد]».

[۲۶] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) پیامیر خدا جاز آن جهت این سخن را گفتند که بعضی از صحابه با وجود فقر شدید از اینکه خودشان نزد پیامبر خدا جرفته و ازایشان چیزی بخواهند، حیا می‌کردند، و نبی کریم جاین موقف را درک کرده، و آن سخن را فرمودند، بنابراین اگر کسی جهت اینکه برای فقیر چیزی داده شود، نزد شخص ثروتمندی رفته و برای فقیر شفاعت می‌کند، نه تنها آنکه در این کار عیبی نیست، بلکه برای شفاعت کننده ثواب هم دارد. ۲) در صورتی که نبی کریم جبا وجود کرم و سخاوت بی نظیر خود صحابه را امر می‌کردند که نزدشان شفاعت نمایند، این شفاعت کردن در نزد دیگران که سبب تحریک‌شان به صدقه دادن می‌شود، به طریق اولی بهتر و متاکدتر است، زیرا مقصود آن است که صاحب مال به ثواب اخروی نائل آید، و برای شخص در رفع حاجتش کمک شود، و این شفاعت است که این هردو امر را به صورت بهتری متحقق می‌سازد.