فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۳- باب: قَوْلِ الله:﴿وَٱلَّذِينَ عَقَدَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فَ‍َٔاتُوهُمۡ نَصِيبَهُمۡۚ﴾
باب [۳]: این قول خداوند متعال که: ﴿نصیب کسانی را که با آن‌ها عقد توارث بسته‌اید، اداء نمائید﴾

۱٠۶۲- عَن أَ نَسِ بْنِ مَالِكٍ سأَنَّهُ قِیلَ لَهُ: أَبَلَغَكَ أَنَّ النَّبِيَّ جقَالَ: «لاَ حِلْفَ فِي الإِسْلاَمِ» فَقَالَ: قَدْ حَالَفَ النَّبِيُّ جبَيْنَ قُرَيْشٍ وَالأَنْصَارِ فِي دَارِي [رواه البخاری: ۲۲٩۴].

۱٠۶۲- روایت است که کسی از انس بن مالکسپرسید: آیا این خبر به تو رسیده است که پیامبر خدا جفرموده‌اند: «هم پیمان شدنی در اسلام نیست»؟

گفت: خود پیامبر خدا جدر خانه‌ام بین قریش و انصار عقد هم پیمانی بستند [۴۳٧].

[۴۳٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) در زمان جاهلیت عقد تحالف رواج داشت، و این گونه بود که: یکی برای دیگری می‌گفت: خون من خون تو، انتقام من انتقام تو، جنگ من جنگ تو، صلح من صلح تو است، تو از من و من از تو میراث می‌برم، و کسانی که چنین عقد و تعهدی می‌کردند، ششم حصه از مال یکدیگر را میراث می‌بردند. ۲) در اول هجرت به مدینۀ منوره، پیامبر خدا جبین مهاجرین و انصار عقد اخوت بستند، و آیۀ را که اما بخاری/عنوان باب قرار داده است، مؤید این معنی است، ولی این حکم به نزول آیۀ: ﴿وَأُوْلُواْ ٱلۡأَرۡحَامِ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلَىٰ بِبَعۡضٖ فِي كِتَٰبِ ٱللَّهِۚ﴾نسخ گردید. ۳) عقد اخوت که به معنی یاری و کمک رسانی مسلمانان با یکدیگر باشد، در اسلام باقی است.