فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۲۸- باب: قول الله تعالى: ﴿جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلۡكَعۡبَةَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ قِيَٰمٗا لِّلنَّاسِ وَٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ...﴾
باب [۲۸]: این قول خداوند متعال که: ﴿خداوند کعبۀ بیت الحرام را علامت قیام دین قرار داده است...﴾

۸٠۵- عَنْ عَائِشَةَ لقَالَتْ: كَانُوا يَصُومُونَ عَاشُورَاءَ قَبْلَ أَنْ يُفْرَضَ رَمَضَانُ، وَكَانَ يَوْمًا تُسْتَرُ فِيهِ الكَعْبَةُ، فَلَمَّا فَرَضَ اللَّهُ رَمَضَانَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَنْ شَاءَ أَنْ يَصُومَهُ فَلْيَصُمْهُ، وَمَنْ شَاءَ أَنْ يَتْرُكَهُ فَلْيَتْرُكْهُ» [رواه البخاری: ۱۵٩۲].

۸٠۵- از عائشهلروایت است که گفت: پیش از آنکه رمضان فرض گردد، روز (عاشورا) را روزه می‌گرفتند، و در همین روز بود که خانۀ کعبه پوشیده می‌شد، [یعنی: آن را پوش می‌کردند] و چون خداوند متعال رمضان را فرض کرد، پیامبر خدا جفرمودند:

«هرکسی که می‌خواهد روز عاشورا را روزه بگیرد، روزه بگیرد، و هرکسی که می‌خواهد روزه گرفتنش را ترک کند ترک کند» [۱۳٩].

۸٠۶- عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيِّ س، عَنِ النَّبِيِّ جقَالَ: «لَيُحَجَّنَّ البَيْتُ وَلَيُعْتَمَرَنَّ بَعْدَ خُرُوجِ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ» [رواه البخاری: ۱۵٩۳].

۸٠۶- از ابو سعید خدریساز پیامبر خدا جروایت است که فرمودند:

«بعد از خروج یاجوج و ماجوج، بازهم مردم به خانۀ [معظمه] حج و عمره می‌کنند» [۱۴٠].

[۱۳٩] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) مسلمانان روز عاشورا را روزه می‌گرفتند، و عاشورا روز دهم ماه محرم است، و روزه گرفتن این روز فرض بود، و بعد از اینکه روزۀ ماه رمضان فرض گردید، روزه گرفتن عاشورا منسوخ شد، و تفصیل بیشتر متعلق به احکام و مسائل عاشوراء إن شاء الله در جای خودش خواهد آمد. ۲) گویند اولین کسی که خانۀ کعبه را پوش کرد، یک از ملوکی یمن بود، که به قصد تخریب کعبه به مکه آمد، ولی دو نفر از احباری که با او بودند گفتند: هرکسی که عزم تخریب کعبه را بنماید هلاک می‌شود، پرسید: پس چه باید کرد؟ گفتند: همان کاری را می‌کنیم که مجاورین آن می‌کنند، به خانه طواف می‌کنیم، سرخود می‌تراشیم، و قربانی می‌کنیم، ملک یمن همچنان کرد، و بعد از چند شب درخواب دید که باید خانه را پوش کند، و او خانه را پوش کرد، و این واقعه نه صد سال پیش از اسلام بود. ۳) بعد از پادشاه یمن، قریش خانۀ مشرفه را در هر سال یکبار در روز عاشوراء پوش می‌کردند، بعد از آن پیامبر خدا جآن را سالی یک بار از جامۀ یمانی پوش می‌کردند، و ابوبکر و عمر بپوش آن را تجدید نکردند، بعد از آن معاویهسخانۀ معظمه را در هرسالی دو بار پوش می‌کرد، و بعد از آن مأمان آن را سه بار پوش می‌کرد، در روز ترویه ازابریشم سرخ، در اول رجب از قباطی، و در روز بیست و هفتم رمضان از ابریشم سفید، و سلطان محمود سبکتگین آن را از ابریشم زرد پوش می‌کرد، و عمل پوش کردن خانه از طرف خلفاء و ملوک تا هم اکنون ادامه دارد. [۱۴٠] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) یاجوج و ماجوج دو قوم است، یاجوج از قوم ترک و مردم بلند قامتی هستند، و ماجوج از قوم دیلم است که مردم کوتاه قدی می‌باشند. ۲) امام ابن حجر و امام عینی رحمهما الله می‌گویند: در وقت ظهور یاجوج و ماجوج مردم حج و عمره می‌کنند، ولی در این وقت نه خود خانه وجود دارد نه جای خانه، زیرا طوری که در احادیث آتی می‌آید بعد از اینکه یاجوج و ماجوج خانه را تخریب کنند، دیگر بنا نمی‌شود، و به حال تخریب باقی می‌ماند.