فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۲۲- باب: إِذَا صَامَ أَیَّاماً مِن رَمَضَانَ ثُمَّ سَافَرَ
باب [۲۲]: اگر کسی چند روزی از رمضان را روزه گرفت، و بعد از ان سفرکرد

٩۴۵- عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ بأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج«خَرَجَ إِلَى مَكَّةَ فِي رَمَضَانَ، فَصَامَ حَتَّى بَلَغَ الكَدِيدَ، أَفْطَرَ»، فَأَفْطَرَ النَّاسُ، [رواه البخاری: ۱٩۴۴].

٩۴۵- از ابن عباسبروایت است که پیامبر خدا جدر ماه رمضان به طرف مکه بر آمدند، و روزه گرفتند، چون به منطقۀ (کدید) رسیدند، روزه را خوردند، و مردم هم روزه را خوردند [۲٩٧].

[۲٩٧] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) خروج پیامبر خدا جدر این سفر عصر روز چهار شنبه دهم ماه رمضان سال هشتم هجری، در غزوه فتح مکه بود، و در روز نزدهم رمضان به مکه رسیدند، چون از مدینه خارج گردیده و به ذوالحلیفه رسیدند، منادی پیامبر خدا جبرای مردم اعلان کرد: «هرکس که می‌خواهد روزه بگیرد، و هرکس که می‌خواهد روزه نگیرد». ۲) (کدید) از توابع عسفان است، و در بین راه مدینه و مکه قرار دارد، و به طرف مکه نزدیک‌تر است، و تخمینًا حدود (۸٠) الی (٩٠) کیلو متر از مکه و حدود (۳٠٠) الی (۳۲٠) کیلو متر از مدینه فاصله دارد. ۳) پیامبر خدا جدر قسمتی از سفر خود روزه گرفتند، و در قسمتی از آن روزه را خوردند، بنابراین، برای مسافر روزه گرفتن و روزه خوردن هردو جواز دارد. ۴) مسافر می‌تواند بعد از گذشت قسمتی از روز، روزه‌اش را بخورد، ولو آنکه در اول روز به نیت روزه بر خواسته باشد. ۵) کسی که در خانه‌اش نیت روزه را کرده است، و بعد از آن به سفر بیرون می‌شود، در نزد جمهور علماء، در چنین حالتی روزه گرفتن برایش بهتر است، و اگر روزه‌اش را خورد، باید آن روز را قضاء بیاورد، و کفارۀ بر وی نیست.