فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۱- باب: فَضْلِ الزَّرْعِ والغَرْسِ
باب [۱]: فضیلت کشت و نهال شانی

۱٠٧۱- عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ س، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْسًا، أَوْ يَزْرَعُ زَرْعًا، فَيَأْكُلُ مِنْهُ طَيْرٌ أَوْ إِنْسَانٌ أَوْ بَهِيمَةٌ، إِلَّا كَانَ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ» [رواه البخاری: ۲۳۲٠].

۱٠٧۱- از انسسروایت است که گفت: پیامبرخدا جفرمودند: «هیچ مسلمانی نیست که نهالی را غرس کند و یا چیزی را کشت نماید، و از آن نهال و یا کشت پرنده، انسان و یا حیوان چیزی بخورد، مگر آنکه آن چیز برایش صدقه محسوب می‌شود» [۴۴۸].

[۴۴۸] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث انکه: ۱) غرس نهال، و کشتمندی فضیلت دارد و کار خوبی است، و اینکه بهترین مکاسب کدام کسب است، اختلاف نظر وجود دارد، بعضی از علماء زراعت، و عدۀ تخارت، و گروه دیگری صناعت را از بهترین کارها دانسته‌اند، و از این دانست می‌شود که صناعت بهترین مکاسب است. ۲) اگز زراعت به نیت فروختن باشد، باز هم برای زراعت کار ثواب دارد، زیرا زراعتش در این صورت سبب فراوانی قوت و خوارک مردم می‌گردد، و علاوه بر آن، خواسته و نخواسته پرندگان و چرندگان از آن استفاده می‌کنند بنابراین هرعملی که خیرش عام‌تر باشد، ثوابش بیشتر است.