فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۱٧- باب: قَولِ الله تَعَالَى﴿فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ﴾اللَّهُمَّ أَعْطِ مُنْفِقَ مَالٍ خَلَفاً
باب [۱٧]: این گفتۀ خداوند متعال که: ﴿کسی که صدقه داده است...﴾

٧۲۸- عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س، أَنَّ النَّبِيَّ جقَالَ: مَا مِنْ يَوْمٍ يُصْبِحُ العِبَادُ فِيهِ، إِلَّا مَلَكَانِ يَنْزِلاَنِ، فَيَقُولُ أَحَدُهُمَا: اللَّهُمَّ أَعْطِ مُنْفِقًا خَلَفًا، وَيَقُولُ الآخَرُ: اللَّهُمَّ أَعْطِ مُمْسِكًا تَلَفًا [رواه البخاری: ۱۴۴۲].

٧۲۸- از ابو هریرهسروایت است که پیامبر خدا جفرمودند:

«هیچ روزی نیست که بر بالای بندگان صبح شود، مگر آنکه دو ملک نازل می‌شودن، یکی آن‌ها می‌گوید: خدایا برای آن کسی که مالش را نفقه کرده است، عوض بده، و دیگری می‌گوید: خدایا! آن کسی که از دادن نفقه بخالت نموده است، مالش را[و یا عمر و یا اعمال نیکش را] تلف کن» [۳٠].

[۳٠] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: در مسند احمد بن حنبل تفصیل این حدیث چنین است که: «در هر روزی که آفتاب طلوع می‌کند، دو ملک در گوشۀ آن ایستاده‌اند و به آواز بلندی که همگان جز انس و جن صدای آن‌ها را می‌شنوند می‌گویند: ای مردم! به خدا رجوع کنید، مال کمی که کفایت کند، بهتر از مال بسیاری است که شما را به خود مشغول سازد، و وقتی که آفتاب غروب می‌کند، دو ملک در دو گوشۀ آن ایستاده‌اند و به آواز بلندی که همگان جز انس و جن صدای آن‌ها را می‌شنوند می‌گویند: خدایا! برای آنکسی که نفقه کرده است، عوض بده، و دیگری می‌گوید: خدایا! آنکسی که از دادن نفقۀ بخالت نموده است، مالش را تلف کن»، و باید گفت که مراد از این نفقۀ، نفقۀ واجب و نفقۀ نفلی است.