فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۳۸- باب: مَنْ طَافَ بِالبَیْتِ إِذَا قَدِمَ مَکَّةَ قَبْلَ أَنْ یَرْجِعَ إِلَى بَیْتِهِ
باب [۳۸]: کسی که هنگام قدوم به مکه، پیش از رفتن به خانه‌اش به خانه طواف نمود

۸۱٧- عَن عَائِشَةَ ل: «أَنَّ أَوَّلَ شَيْءٍ بَدَأَ بِهِ - حِينَ قَدِمَ النَّبِيُّ جأَنَّهُ تَوَضَّأَ، ثُمَّ طَافَ»، ثُمَّ لَمْ تَكُنْ عُمْرَةً. ثُمَّ حَجَّ أَبُو بَكْرٍ، وَعُمَرُ ب: مِثْلَهُ [رواه البخاری: ۱۶۱۴].

۸۱٧- از عائشهلروایت است که پیامبر خدا جهنگام قدوم به مکه [جهت ادای حج]، اولین کاری را که کردند این بود که وضوء ساختند، و بعد از آن طواف نمودند، ولی بعد از طواف کردن، عمرۀ را انجام ندادند.

بعد از آن ابوبکر و عمرببه همین طریق حج کردند [۱۵۲].

۸۱۸- مِن إِبْنِ عُمَرَ ب: حَدیثُ طَواف النَّبِيََّ جتَقَدَّمَ قریباً وَزادَ في هذِهِ الرَّوایَةِ: «أَنَّهُ یَسجِدُ سَجْدَتَيْنِ، ثُمَّ يَطُوفُ بَيْنَ الصَّفَا وَالمَرْوَةِ» [رواه البخاری: ۱۶۱۶].

۸۱۸- حدیث ابن عمربدر مورد قدوم پیامبر خدا جبه مکه عنقریب گذشت، و دراین روایت آمده است که:

پیامبر خدا ج[بعد از انجام دادن طواف]، دو رکعت نماز می‌خواندند، و بعد از آن، بین صفا و مروه سعی می‌کردند [۱۵۳].

[۱۵۲] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) وضوء جهت طواف کردن مطلوب است، ولی آیا وضوء شرط است و یا واجب؟ بین علماء اختلاف است، جمهور آن را شرط و احناف واجب می‌دانند، و می‌گویند: اگر کسی بدون وضوء طواف کرد، اگر طوافش طواف قدوم باشد، بر وی صدقه، و اگر طواف حج باشد، گوسفندی لازم می‌گردد. ۲) بعد از داخل شدن به مسجد الحرام باید به طواف قدوم شروع نمود، و این عمل سنت و یا مستحب است، به این معنی که از تاخیر طواف، چیزی لازم نمی‌شود. [۱۵۳] از این حدیث دانسته می‌شود که باید این اعمال به ترتیب انجام پذیرد: اول طواف، بعد از آن دو رکعت نماز خلف مقام ابراهیم÷، و بالآخره سعی بین صفا و مروه.