فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۶- باب: أَجْرُ الْعُمْرَةِ عَلَى قَدْرِ النَّصَبِ
باب [۶]: ثواب عمره به اندازۀ مشقت است

۸٧۱- وَعَنهَا لفي رِوایَةٍ: أَنَّ النَّبِيّ صَلَّى النَّبِيُّ جقَالَ لَها في العُمرَيِ «وَلَكِنَّهَا عَلَى قَدْرِ نَفَقَتِكِ أَوْ نَصَبِكِ» [رواه البخاری: ۱٧۸٧].

۸٧۱- و از عائشهلدر روایتی آمده است که: پیامبر خدا جدر مورد عمره، برایش گفتند که: «... ولی ثواب عمره به اندازۀ و مصرف تو، و یا به اندازۀ و مشقت تو است» [۲۱۲].

[۲۱۲] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: هر قدر مصارف عمره، و یا مشقت و مشکلات شخص عمره کننده بیشتر باشد، به همان اندازه ثوابش بیشتر است، والبته مراد از مشقت، مشقتی است که مشروع باشد، بنابراین اگر کسی به نیت عبادت، خود را در مشقتی می‌اندازد که از نگاه شرعی ممنوع است، به علاوه آنکه برایش ثوابی حاصل نمی‌شود، از آن مشقت گنه‌کار هم می‌گردد، مثلاً: اگر کسی در شدت گرمی با پای پیاده به حج و یا عمره می‌رود، و یا چند روز متوالی را با هم بدون آنکه افطار کند، روز می‌گیرد، و یا در گرمی تابستان در وقت نماز خواندن به نیت ثواب به آفتاب سوزان می‌ایستد، و یا در شدت سردی هوا بر روی یخ نماز می‌خواند، برای چنین شخصی از انجام دادن این اعمال نه تنها آنکه ثواب نیست، بلکه به جهت آنکه بدون موجب، سبب ضرر رساندن به خود شده است، بر وی گناه نیز هست، و از آن مهمتر آنکه پیامبر خدا جاز چنین کار‌های منع کرده‌اند، و مخالفت از امر پیامبر خدا جبدون شک گناه است.