۴٠- باب : صَوْمِ یَوْمِ الجُمُعَةِ
باب [۴٠]: روزه گرفتن روز جمعه
٩۶۶- عَن جَابِرٍ سأَنَّهُ قیلَ لَهُ: نَهَى النَّبِيُّ جعَنْ صَوْمِ يَوْمِ الجُمُعَةِ؟ قَالَ: «نَعَمْ» [رواه البخاری: ۱٩۸۴].
٩۶۶- از جابرسروایت است که کسی از وی پرسید: آیا پیامبر خدا جاز روزه گرفتن روز جمعه نهی کرده‌اند؟
گفت: «بلی» [۳۲۲].
٩۶٧- عَنْ جُوَيْرِيَةَ بِنْتِ الحَارِثِ ل، أَنَّ النَّبِيَّ ج، دَخَلَ عَلَيْهَا يَوْمَ الجُمُعَةِ وَهِيَ صَائِمَةٌ، فَقَالَ: «أَصُمْتِ أَمْسِ؟» قَالَتْ: لاَ، قَالَ: «تُرِيدِينَ أَنْ تَصُومِي غَدًا؟» قَالَتْ: لاَ، قَالَ: «فَأَفْطِرِي» [رواه البخاری: ۱٩۸۶].
٩۶٧- از جویریه بنت حارثل [۳۲۳]روایت است که پیامبر خدا جدر روزه جمعه نزدش آمدند، و او در این روز روزه‌دار بود.
پرسیدند: «آیا دیروز را روزه گرفته بودی»؟
گفت: نه.
گفتند: «اراده داری که فردا را روزه بگیری»؟
گفت: نه.
فرمودند: «پس [روزه‌ات را] بخور» [۳۲۴].
[۳۲۲] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: در مورد روزه گرفتن روز جمعه چندین قول است، و مشهورترین آن‌ها سه قول است: امام نخعی و شعبی و زهری رحمهم الله می‌گویند: روزه گرفتن روز جمعه به طور مطلق مکروه است، یعنی: خواه تنها روزه گرفته شود، و خواه با روز دیگری. امام ابو حنیفه و محمد بن حسن، و امام مالک و محمد بن منکدر و ابن عباس رحمهم الله می‌گویند: روزه گرفتن روز جمعه به طور مطلق بدون کراهت جواز دارد، یعنی: خواه تنها روزه گرفته شود، و خواه با روز دیگری. ابو هریره، و محمد بن سیرین، و ابو یوسف رحمهم الله می‌گویند: روزه گرفتن روز جمعه تنها مکروه است، ولی اگر با روز دیگری پیش از آن، یعنی: روز پنج شنبه، و یا بعد از آن، یعنی: روز شنبه روزه گرفته شود کراهت ندارد، و احادیث بسیاری که در این مورد آمده است مؤید قول اخیر است، و از آن جمله حدیث آتی. [۳۲۳] وی ام المؤمنین جویریۀ خزاعی است، نامش در اصل بره بود، و پیامبر خدا جاو را جویریه نامیدند، وی از اسیران بنی المصطلق و بسیار زیبا بود، و بعد از اینکه پیامبر خدا جبا وی ازدواج نمودند تمام صحابهشاسیرانی را که از قبیلۀ بنی المصطلق در اختیار داشتند، آزاد کردند. [۳۲۴] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: این حدیث مانند حدیث سابق، صریح‌تر از آن دلالت بر این دارد که روزه گرفتن روز جمعه به طور منفرد و اختصاصی مکروه است، مگر آنکه با روز دیگری پیش از آن روز دیگری بعد از آن، روزه گرفته شود.