فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

٧۲- باب: إِذَا رَمَى الجَمْرَتَینِ یَقُومُ وَیُسهِلُ مُستَقْبِلَ الْقِبْلَةِ
باب [٧۲]: وقتی که دو جمره را زد بایستد، و در بطن وادی رویش را به قبله کند

۸۵٧- عَنِ ابْنِ عُمَرَ ب: أَنَّهُ كَانَ يَرْمِي الجَمْرَةَ الدُّنْيَا بِسَبْعِ حَصَيَاتٍ، يُكَبِّرُ عَلَى إِثْرِ كُلِّ حَصَاةٍ، ثُمَّ يَتَقَدَّمُ حَتَّى يُسْهِلَ، فَيَقُومَ مُسْتَقْبِلَ القِبْلَةِ، فَيَقُومُ طَوِيلًا، وَيَدْعُو وَيَرْفَعُ يَدَيْهِ، ثُمَّ يَرْمِي الوُسْطَى، ثُمَّ يَأْخُذُ ذَاتَ الشِّمَالِ فَيَسْتَهِلُ، وَيَقُومُ مُسْتَقْبِلَ القِبْلَةِ، فَيَقُومُ طَوِيلًا، وَيَدْعُو وَيَرْفَعُ يَدَيْهِ، وَيَقُومُ طَوِيلًا، ثُمَّ يَرْمِي جَمْرَةَ ذَاتِ العَقَبَةِ مِنْ بَطْنِ الوَادِي، وَلاَ يَقِفُ عِنْدَهَا، ثُمَّ يَنْصَرِفُ، فَيَقُولُ «هَكَذَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ جيَفْعَلُهُ» [رواه البخاری: ۱٧۵۱].

۸۵٧- روایت است که ابن عمربجمرۀ نزدیک را [که جمرۀ کوچک باشد] به هفت ریگ (سنگریزه) می‌زد، و به تعقیب هر ریگ تکبیر می‌گفت.

بعد از آن پیش می‌رفت تا به همواری می‌رسید، در این‌جا رو به قبله مدت طولانی دست‌هایش را بالا کرده و دعا می‌کرد، بعد از آن جمره میانه را می‌زد.

بعد از آن طرف شمال را می‌گرفت تا به همواری می‌رسید، رو به قبله مدت طولانی دست‌هایش را بالا کرده و دعا می‌کرد، بعد از آن جمرۀ عقبه را از قسمت پایینی وادی رمی می‌کرد، بعد از آن برمی‌گشت و می‌گفت: پیامبر خدا جرا دیدم که چنین کردند [۱٩۸].

[۱٩۸] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: در بعضی از روایات آمده است که ابن عمرببعد از زدن جمره، به اندازۀ خواندن سورۀ بقره دعا می‌کرد، ولی جمهور علماء گفته‌اند که: دعا کردن بعد از رمی جمرات سنت است، و برای آن اندازۀ معینی نیست، و هر آن چیزی که ذکر و دعا گفته شود، این سنت به آن اداء می‌گردد، و ترک آن کار خوبی نیست، ولی موجب (دم) و یا (فدیه) نمی‌گردد.