فیض الباری شرح مختصر صحیح البخاری- جلد سوم

۳۵- باب: مَا یُذْکَرُ مِنْ صَوْمِ النَّبِيِّ جوَإِفْطَارِهِ
باب [۳۵]: آنچه که در روزه و افطار پیامبر خدا جآمده است

٩۶٠- عَن أَنَسٍ س، وَقَد سُئِلَ عَنْ صِيَامِ النَّبِيِّ ج، فَقَالَ: «مَا كُنْتُ أُحِبُّ أَنْ أَرَاهُ مِنَ الشَّهْرِ صَائِمًا إِلَّا رَأَيْتُهُ، وَلاَ مُفْطِرًا إِلَّا رَأَيْتُهُ، وَلاَ مِنَ اللَّيْلِ قَائِمًا إِلَّا رَأَيْتُهُ، وَلاَ نَائِمًا إِلَّا رَأَيْتُهُ، وَلاَ مَسِسْتُ خَزَّةً وَلاَ حَرِيرَةً، أَلْيَنَ مِنْ كَفِّ رَسُولِ اللَّهِ ج، وَلاَ شَمِمْتُ مِسْكَةً، وَلاَ عَبِيرَةً أَطْيَبَ رَائِحَةً مِنْ رَائِحَةِ رَسُولِ اللَّهِ ج» [رواه البخاری: ۱٩٧۳].

٩۶٠- از انسسروایت است که از کیفیت روزۀ پیامبر خدا جپرسیده شد، گفت:

اگر نمی‌خواستم که پیامبر خدا جرا در کدام ماهی جز در حالت روزه داشتن ببینم، جز در حالت روزه داشتن نمی‌دیدم، و اگر نمی‌خواستم که ایشان را در حالت روزه داشتن ببینم، جز در حالت روزه نداشتن نمی‌دیدم.

و اگر نمی‌خواستم که ایشان را در شب جز در حالت نماز خواندن ببینم، جز در حالت نماز خواند نمی‌دیدم، و اگر نمی‌خواستم که ایشان را جز در حالت خواب بودن ببینم، جز در حالت خواب بودن نمی‌دیدم.

و هیچ ابریشمی را به نرمی دست پیامبر خدا جلمس نکردم، و هیچ مشک و عنبری را به خوش بوئی پیامبر خدا جنبوئیدم [۳۱۴].

٩۶۱- حَدِیث عَبدِ الله بنِ عَمرِو بنِ العَاصِ بتَقَدَّمَ [رواه البخاری: ۱٩٧۴].

٩۶۱- حدیث عبدالله بن عمرو بن العاصبقبلاً گذشت [۳۱۵].

[۳۱۴] از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه: ۱) قیام شب، وصیام روز، روش پیامبر خدا جبود، و به آن تشویق می‌کردند. ۲) روزۀ نفلی وقت خاصی ندارد، و می‌شود که در هروقت انجام پذیرد، مگر از ایامی که روزه گرفتن در آن‌ها نهی شده است، چنان‌چه روزه گرفتن روز عرفه، روز عاشوراء ده روز ذی الحجه، روز‌های بیض، یعنی سیزدهم، چهاردهم، و پانزدهم از هرماه، و غیره. ۳) پیامبر خدا جصائم الدهر نبودند، بلکه گاهی روزه می‌گرفتند، و گاهی روزه نمی‌گرفتند، چنان‌چه شب را تا صبح نماز نمی‌خواندند، بلکه یک قسمت از شب را خواب می‌شدند، و یک قسمت از آن را نماز می‌خواندند، تا کسانی که بخواهند از ایشان پیروی نمایند، از عهدۀ چنین عبادتی بر آمده بتوانند. ۴) پیامبر خدا جکامل‌ترین افراد بشر از نگاه خُلق و خِلقت بودند، که بیان و توضیح این مسئله ایجاب نوشتن چندین کتاب را می‌نماید، و شمۀ از آن را می‌توان در کتاب (شمائل و اوصاف سید المرسلین) تالیف امام ترمذی که خداوند مرا به ترجمۀ آن توفیق داد، مطالعه نمود. [۳۱۵] مقصدش حدیثی است که پیامبر خدا جبرای عمرو بن عاص گفتند که: مگر من خبر ندارم که تو روز را روزه می‌گیری و شب را نماز می‌خوانی؟ گفت: بلی خبر دارید، فرمودند: چنین مکن، گاهی روزه بگیر، و گاهی روزه مگیر، چیزی بخواب و چیزی نماز بخوان، زیرا که جسمت بر تو حق دارد...الی آخر الحدیث، و این حدیث قبلاً در کتاب نماز گذشت، و جزء دیگر آن در حدیث آتی یعنی در حدیث (٩۶۲) مذکور است.