باب ۲۳: بیان خصوصیات و صفات منافق
۳۷- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرٍو أَنَّ النَّبِیَّ جقَالَ: أَرْبَعٌ مَنْ كنَّ فِیهِ كَانَ مُنافِقًا خَالِصًا، وَمَنْ كانَتْ فِیهِ خَصْلَةٌ مِنْهُنَّ كانَتْ فِیهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفاقِ حَتّى یَدَعَهَا: إِذا اؤْتُمِنَ خَانَ، وَإِذا حَدَّثَ كَذَبَ، وَإِذا عاهَدَ غَدَرَ، وَإِذا خَاصَمَ فَجَرَ» [۴۰].
یعنی: «عبدالله پسر عمرو گوید: پیغمبر جفرمود: چهار صفت هستند که اگر به تمامى در کسى موجود باشند آن شخص منافق کامل است، و کسى که یکى از این خصلت‌ها را داشته باشد تا وقتى که آن را ترک مى‌نماید یک صفت منافق در او موجود است، این چهار صفت عبارتند از:
۱- هرگاه به عنوان ایمن قرار داده شود، خیانت کند.
۲- به هنگام سخن گفتن دروغ بگوید.
۳- هر وقت عهد و پیمانى ببندد، آن را نقض کند.
۴- به هنگام عداوت و دشمنى از حق تجاوز کند و به دروغ و دسیسه و نسبت‌هاى نادرست متوسل شود.
(این خصلت‌ها جزو رذایل انسانى و صفات منافق است و کسى که یک یا چند یا همه این خصلت‌ها را داشته باشد به تفاوت مراتب به منافق شبیه است و همانگونه که منافق در دنیا پست و بى‌ارزش مى‌باشد و در قیامت نیز به عذاب ابدى گرفتار مى‌گردد، مسلمانى نیز که داراى چنین صفاتى باشد در دنیا بى‌شخصیت و بى‌ارزش و در قیامت به عذاب شدید مجازات مى‌شود).
۳۸- حدیث: «أَبی هُرَیْرَةَ عَنِ النَّبِیِّ جقَالَ: آیَةَ الْمُنافِق ثَلاثٌ: إِذا حَدَّثَ كَذَب، وَإِذا وَعَد أَخْلَفَ، وَإِذا اؤْتُمِنَ خَانَ» [۴۱].
یعنی: «ابو هریره گوید: پیغمبر جفرمود: نشانه منافق سه خصلت است:
۱- هرگاه سخن گوید دروغ گوید (و دروغ گویى را عادت کرده باشد).
۲- هرگاه وعده‌اى دهد به آن وفا نکند.
۳- وقتى که امین قرار داده شود در امانت خیانت کند».
[۴۰]- أخرجه البخاری فی: ۲ كتاب الإیمان: ۲۴ باب علامة المنافق. [۴۱]- أخرجه البخاری فی: ۲ كتاب الإیمان: ۲۴ باب علامة المنافق.